Gewoon bang om oud te worden
Peter Borst uit Beverwijk denkt dat met de steeds terugkerende verhoging van de ziektekosten en de deplorabele staat van de ouderenzorg in de toekomst euthanasie steeds meer de oplossing gaan worden, schrijft hij in de Telegraaf. “Je bent in de…
Euthanasie alleen als je nog ‘helder’ bent
Artsen worstelen met euthanasieverzoeken die ze krijgen van mensen met gevorderde dementie, en die dus niet meer wilsbekwaam zijn. Maar ook mensen zelf die zijn getroffen door bijvoorbeeld alzheimer staan voor een groot dilemma: ze mogen alleen een einde aan…
Checklist voor doe-het-zelf-uitvaart
Kistenmaker Radboud Spruit (62) uit Utrecht maakte een checklist voor de doe-het-zelf-uitvaart, vertelt hij in NRC. Eerste punt: bel de huisarts zodra de persoon om wie het gaat, is overleden. Komt de dood onaangekondigd, bel dan 112. Wat niet nodig…
Artsen worstelen met euthanasie bij dementie
Veel artsen ervaren emotionele belasting en onzekerheid bij een verzoek tot euthanasie bij patiënten met dementie, blijkt uit onderzoek van het Radboudumc. Dat komt door de verwachtingen over een vooraf opgestelde wilsverklaring, de lastige beoordeling van de wilsbekwaamheid en de…
Wat willen we, na de dood
Dela, de grootste uitvaartorganisatie van Nederland, deed onderzoek naar de dood. Daaruit komt volgens het AD dat 50 procent van de mensen gecremeerd wil worden, 28 procent begraven (daarvan heeft 31 procent een voorkeur voor een natuurbegraafplaats), 10 procent wil…
Hoezeer het levenseinde leeft
Het levenseinde mag op het eerste gezicht een beladen onderwerp van gesprek zijn, in de praktijk van alledag blijkt het toch enorm te leven. Dat zegt professor Bregje Onwuteaka-Philipsen, hoogleraar Levenseindeonderzoek aan Amsterdam UMC en voorzitter van het Consortium Palliatieve…
Duurzaam na de dood
‘Gewoon’ begraven of gecremeerd worden, of liever composteren tot vruchtbare aarde? Duurzame alternatieven voor lijkbezorging worden goed ontvangen in de uitvaartsector, maar leveren ook (praktische) bezwaren op, aldus het FD. Een uitvaartbegeleider die stichting Veraarden oprichtte om deze duurzame techniek…
Maatschap Euthanasie Zorg
Enkele artsen werken aan een nieuwe aanbieder voor euthanasiezorg. Ze willen volgens Medisch Contact als zelfstandig werkenden in maatschapsverband andere artsen bijstaan in euthanasiezaken, en een alternatief bieden voor mensen die euthanasie willen. Een groep van nu zes artsen werkt…
Altijd maar in leven gehouden, waarom toch?
Als ambulanceverpleegkundige komt Gert Terink uit Oegstgeest in aanraking met ouder wordende mensen. Hij schrijft daarover in de ‘brief van de dag’ het AD. “Zij vertellen vaak dat ze er geen zin meer in hebben. Steeds maar weer de gang…
Respijtzorg in het hospice
Het vorige week geopende hospice Het Tweede Thuis op Wieringen biedt een vervangende zorgplek aan voor mantelzorgers die op adem willen komen. Het hospice neemt de zorg tijdelijk over waardoor mantelzorgers worden ontlast, meldt NH Nieuws. Naast het bieden van…
Levenstestament populair, ook oorzaak ruzies
Wie regelt mijn zaken als ik dat zelf niet meer kan, door bijvoorbeeld dementie? Nu ouderen langer zelfstandig moeten blijven wonen, maken meer mensen zich daar zorgen over, aldus het AD. Het leidt tot een groeiende vraag bij notariskantoren naar…
Kwaliteit van leven en kwaliteit van sterven
Gezondheidszorg voor de groeiende groep kwetsbare ouderen gaat nog te vaak over behandelen en genezen. Vaker is een gesprek over het levenseinde meer op zijn plaats. Dat stelt Hanneke Westerink-Bos (verpleegkundig specialist ouderengeneeskunde bij Zorgspectrum) in NRC in een stuk…
De ouderenzorg en het voltooide leven
Miel Vanstreels werkte van 1974 tot 2014 (met veel plezier en toewijding) in de ouderenzorg: als verpleeghulp, als afdelingshoofd, als maatschappelijk werker en cliëntadviseur. “Ik heb de opkomst van de bejaardenhuizen meegemaakt, als afsluiting van mijn carrière moest ik verzorgingshuizen…
Eenvoud in de uitvaart: lijkwade vervangt kist
Geen kist, maar gewikkeld in een doek op een plank. Uitvaartondernemers zien de vraag naar de ‘wade’ toenemen en spreken volgens het AD al van een trend. Personeel wordt bijgeschoold in de verschillende wikkeltechnieken. “Nabestaanden willen persoonlijker, zachter en duurzamer…
Hospice strengere screening
Twentse hospices hebben vorig jaar tenminste 18 bewoners noodgedwongen weer uitgeplaatst, meldt dagblad Tubantia. De bewoners kwamen binnen met het idee dat ze zouden sterven. Maar ze knapten op. Het gebeurt steeds vaker dat terminaal zieken langer dan drie maanden…
Vrijwilliger kan mantelzorger helpen
Ontlast mantelzorgers in de laatste levensfase met vrijwilligers. Daarop wijst Carla Aalderink, directeur van VPTZ Nederland, de koepelorganisatie van vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg, in Trouw. In Nederland zijn ruim 13.000 vrijwilligers betrokken bij mensen in de laatste levensfase….
Amsterdam tijdens hittegolf levensgevaarlijk
Uit het onderzoek blijkt dat vooral inwoners ouder dan 85 jaar in Parijs en Amsterdam zich zorgen moeten maken bij een hittegolf, meldt het FD. Zij hebben in dat geval in vergelijking met andere steden in Europa een hoger risico…
Wie de regie wil, moet nadenken over de dood
Zelfbeschikking is een groot goed, zeker als het over het eigen lichaam gaat en de eigen laatste waardigheid. Dat schrijft NRC in een commentaar na een vijfdelige serie over beslissingen op de grens van leven en dood. Uit de serie…
Verwerpelijke discriminatie op leeftijd
Er bestaan in een medische behandeling grenzen aan wat er kan en moet gebeuren, en het is normaal om daarbij de leeftijd van patiënten in overweging te nemen. Maar nu horen we opeens een heel ander soort overwegingen, die passen…
Erfgenaam vindt laatste zorg te duur
Een bijzondere zaak waaruit duidelijk blijkt dat de verhoudingen binnen het gezin slecht zijn. Die conclusie kun je wel trekken na het lezen van de uitspraak van de Rechtbank Oost-Brabant, schrijft notaris Ernst Loendersloot in zijn column in de Telegraaf….
Vaker keuze voor versterven
Hulpverleners noemen volgens NRC versterven de ultieme vorm van zelfbeschikking. Sterven zonder medicijnen, zonder euthanasietraject, zonder bewijs van wilsbekwaamheid en artsen hoeven niets goed te keuren. Hoe zorg je voor zulke patiënten? Wat mag en kan een hulpverlener doen? En…
Euthanasie niet op bevel of op verzoek
De problemen in de zorg zijn door Jet Bussemaker en haar team afgelopen week duidelijk aan de orde gesteld, schrijft Nelleke Noordervliet in haar column in Trouw: Te veel behoefte aan zorg. Te weinig mensen om die te geven. Er…
Slapend sterven niet op bestelling
Het aantal Nederlanders dat sterft met palliatieve sedatie was nog nooit zo hoog als nu, schrijft NRC. ‘Slapend sterven’ – zo noemen patiënten en hun naasten het vaak – heeft de afgelopen jaren een opvallende vlucht genomen. Bijna een kwart…
Stel de dingen niet uit
Andrea Maier, internist en gerontoloog, zette haar ideeën over veroudering uiteen in een boek met de provocerende titel Eeuwig Houdbaar. Veelbesproken uitspraken staan op haar naam, zoals de stelling dat ‘veroudering een ziekte is’. Met de jaren is ze zich…
Praten over de dood werkt bevrijdend
De 82-jarige Vlissinger Herman Goetheer is een van de eerste Zeeuwen die zogeheten ACP-gesprekken heeft gevoerd. Dat zijn gesprekken met hulpverleners over je zorgwensen in de laatste levensfase. De Zeeuwse zorgorganisaties willen dat meer mensen dat gaan doen. Goetheer kan…
Beslissen op de grens van leven en dood
Patiënten willen steeds meer regie over het einde van hun leven. Zorgverleners staan daardoor voor ingewikkelde keuzes. Hoe beslis je wanneer en op welke manier iemand sterft? NRC publiceert vandaag de proloog van een serie artikelen: Hoe de dood steeds…
Mens durf te sterven, maar ook te leven!
Het recht op zelfbeschikking is een groot recht, dat we in Nederland gelukkig een warm hart toedragen, schrijft Gerhard Knol uit Almere in de Volkskrant. “Een logisch gevolg is ervoor kunnen kiezen niet meer te willen leven omdat je niks…
Wetsvoorstel voltooid leven geen Plan 75
Predikant en docent Annemarieke van der Woude ziet overeenkomsten tussen Plan 75 en het wetsvoorstel voltooid leven, schreef zij in Trouw. De Japanse film is volgens haar een waarschuwing tegen de vermeende rationaliteit van een plan dat de dood voorstelt…
Het fictieve Plan 75 lijkt eng redelijk
De fictieve oplossing voor de enorme vergrijzing in Japan, in de film Plan 75, komt wel heel dichtbij het wetsvoorstel in Nederland voor voltooid leven, constateert Annemarieke van der Woude (remonstrants predikant en docent aan de Radboud Universiteit)in Trouw. Bovenal…
Plan 75 akelig griezelige bijsmaak
Volkskrant-columnist Merel van Vroonhoven zag afgelopen week in de bioscoop het Japanse sciencefictiondrama Plan 75 (Bent u 75 jaar of ouder? Kies dan voor een zachte, pijnloze dood). Zij zag de film op de avond waarop in de Eerste Kamer…
Sarco Pod belooft humane, snelle dood
Op het 50-jarig jubileum van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde is de Sarco Pod gepresenteerd, een machine die een zachte, vredige dood zou bieden. Met een rode knop wordt het proces gestart waarbij stikstof wordt toegevoegd aan de…
Uitvaartbranche wil afspraken over AI
De uitvaartbranche wil dat er regels komen die bepalen of overleden personen via kunstmatige intelligentie (AI) digitaal tot leven mogen worden gewekt. Ook is het verstandig om opvattingen hierover vast te leggen in een testament, adviseert branchevereniging BGNU volgens het…
Van wilsverklaring naar wensverklaring
Hilde Palland, lid van de Tweede Kamer voor het CDA, pleit in het AD voor een wensverklaring in plaats van een wilsverklaring. “Hoe geven we de laatste levensfase vorm en hoe geven we aandacht aan zingeving en zorgen? Veel ouderen…
Doorbehandelen geen garantie levenskwaliteit
Minister Ernst Kuipers juicht het toe dat artsen met patiënten en naasten steeds vaker spreken over wel of niet behandelen en over hoe een patiënt de laatste levensfase voor zich ziet. Niet om kosten te drukken, benadrukt hij in een…
Meer kwaliteitseisen uitvaartbranche
De uitvaartbranche kampte in 2022 met enorme beleggingsverliezen, maar de stijgende rente bleek een zegen voor de solvabiliteit. Vooruitblikkend pleiten de topmensen van Dela en Monuta in de Volkskrant voor certificering in de nieuwe wet op de lijkbezorging. Bij een…
Plakje troost: Grote Uitvaartcaketest
Het bakje troost met plakje cake is al decennialang het onbetwiste symbool van de Nederlandse uitvaart. Museum Tot Zover wijdt een tentoonstelling aan begrafeniseten, en initieerde de Grote Uitvaartcaketest. De Volkskrant schrijft er over. Er bestaan vele soorten: brokkelig droog,…
Plan voltooid leven weer uit de la
Coalitiepartij D66 gelooft er heilig in, maar het voltooid leven-plan lijkt lastig te reanimeren na kritiek van de Raad van State. In de Tweede Kamer dreigt volgens het AD een meerderheid te ontstaan tegen de huidige opzet van de wet,…
Never nooit in een verpleeghuis!
Zo, nu staat het zwart-op-wit in de krant, schrijft Ans Peters uit Zeist in de Volkskrant: Onthoud en noteer: ik wil onder geen beding naar een verpleeghuis. Rillend van afkeer las Peters in de Volkskrant een column van Thomas van…
Weer meer mensen overleden door val
Vorig jaar stierven 6300 Nederlanders door een val, bijna duizend mensen meer dan in 2021. Waarschijnlijk woonde meer dan de helft in een verpleeghuis, meldt Trouw uit CBS-cijfers. In 2022 stierven volgens het CBS 6300 Nederlanders als gevolg van een…
Oversterfte blijft een mysterie
Er was een griepgolf, en er was corona. Maar ook als die zaken worden meegerekend, zijn er vorig jaar nog altijd bijna zesduizend Nederlanders méér overleden dan verwacht. Dat blijkt volgens de Volkskrant uit de nieuwste doodsoorzakenanalyse van het CBS….
Ongeneeslijk. Niet uitbehandeld.
U heeft ze vast zien hangen in de abri’s door het hele land, schrijft Toosje Valkenburg in een column het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: “Een prachtige fotoserie van PZNL om palliatieve zorg onder de aandacht te brengen. Het kan wat…
Wet lost vragen rondom voltooid leven niet op
Laten we als samenleving eerst diepe gesprekken voeren over wat een ‘voltooid’ leven precies is, schrijft predikant Joost Röselaers in NRC. Op de rouwkaart van een remonstrantse theoloog, die stierf met behulp van euthanasie bij een niet te genezen ziekte,…
Achterhalen wat oversterfte veroorzaakt
Het kan nog tien jaar duren voordat onderzoekers toegang krijgen tot beschermde medische data. Zo lang kan en mag de wetenschap niet wachten, stellen gezondheidseconoom Eline van den Broek en advocaat Antoinette Vlieger in de Volkskrant. Afgelopen week stuurde minister…
Meerderheid stervenshulp voltooid leven
Wie zijn leven als voltooid ziet, zou hulp moeten kunnen krijgen om te sterven. Dat vinden zes op de tien deelnemers aan de peiling van Trouw en Panel Inzicht over keuzes bij het levenseinde. Een even grote groep steunt een…
Feest op eigen uitvaart
Op zijn 65ste verjaardag, 3 april, hoorde Jan Troost uit Wijchen het slechte nieuws: uitgezaaide slokdarmkanker. Zaterdag 22 april is zijn uitvaart al, omdat hij er dan als het goed is nog is. Hij vertelt erover in het AD. Optimist…
Tussen meer en genoeg
Er gaan stemmen op om ook in de zorg minder nadruk te leggen op het wegnemen van beperkingen, en meer op het realiseren van kwaliteit van leven met de kaarten zoals ze geschud zijn. Dat schrijft Matthijs Versteegh (gespecialiseerd in…
Spoorboekje voor als je er niet meer bent
Hoe zorg je voor een goede afwikkeling van je financiële zaken als je er niet meer bent? Wat moet er gebeuren met je hypotheek, bankrekening en lidmaatschappen? En welke nabestaanden krijgen wat? Het AD publiceert een checklist om de achterblijvers…
Aantal euthanasiegevallen hoger dan ooit
Het aantal mensen dat euthanasie kreeg in Nederland was vorig jaar groter dan ooit: 8720. Dat blijkt volgens Trouw uit het jaarverslag van de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie (RTE). Het gaat om een stijging van 13,7 procent ten opzichte van 2021….
‘Tot last zijn’ is geen reden tot euthanasie
Mensen zeggen misschien wel dat ‘niet tot last willen zijn’ zwaar telt bij hun denken over euthanasie. Maar velen kunnen zich die situatie helemaal niet voorstellen, laat staan inschatten, stelt anesthesioloog-intensivist Hans Sonneveld in Trouw. ‘Niet tot last willen zijn,…
‘Slapend’ sterven in opmars
Bij ruim een kwart van alle overlijdens in 2022 kreeg de patiënt thuis palliatieve sedatie. Nooit eerder was dit zo veel, aldus Trouw. Door palliatieve sedatie sterft de patiënt ‘slapend’. Artsen verzachten zo het lijden op het sterfbed. In 2010…
Niet afpoeieren maar helpen
In de moeilijke fase waarin het thuis niet meer gaat krijgen de ouderen en hun naasten niet te maken met begripvolle en behulpzame ambtenaren, schrijft Trouw-columnist Nelleke Noordervliet. “Ze krijgen te maken met Instanties. Instanties nemen de gedaante aan van…
Euthanasie geen individuele beslissing
Een keuze voor euthanasie is geen individuele beslissing, blijkt uit onderzoek van Trouw. De mening van naasten en de eventuele belasting voor de omgeving spelen een grote rol. Voor 40 procent van de respondenten is euthanasie een optie. Nog eens…
Laat mij dan maar wat voortijdig sterven
Merkwaardig dat het Expertisecentrum Euthanasie in de verklaring bij zijn gestegen jaarcijfers voorbijgaat aan de sociaal-maatschappelijke onrust bij de babyboomers over hun toekomstige oude dag, reageert Wichert van Dijk uit Utrecht in Trouw. “Het verdwijnen van leuke woonplekken en verzorgingshuizen…
Expertisecentrum vaker euthanasie
Het Expertisecentrum Euthanasie, voorheen de Levenseindekliniek, heeft volgens Trouw vorig jaar opnieuw vaker euthanasie verleend. Het aantal ingewilligde verzoeken steeg met 11 procent, naar 1240. Dat blijkt uit de jaarcijfers van het expertisecentrum, dat mensen helpt die voor euthanasie niet…
Wat doen we met de dood?
Het sterfbed in Nederland is veranderd de afgelopen dertig jaar: er is meer te kiezen dan vroeger. Later deze maand publiceert Trouw de serie ‘Wat doen we met de dood?’. Die beschrijft hoe Nederlanders omgaan met die keuzes, op…
Praat op tijd over palliatieve zorg
De medische wetenschap vermag veel, schrijft Trouw, maar geen patiënt heeft het eeuwige leven. Daarvoor is er palliatieve zorg. Wanneer zet je die in, en welke waarde heeft dat? Arts Manon Boddaert van het Expertisecentrum Palliatieve zorg van het Leids…
Thuis sterven steeds moeilijker
Thuis sterven wordt moeilijker. Dat zegt beroepsvereniging Verzorgenden en Verpleegkundigen V&VN in de Telegraaf. Verpleegkundigen in het ziekenhuis krijgen de benodigde thuiszorg voor mensen niet meer geregeld. Daardoor kunnen patiënten niet naar huis, maar moeten ze tegen hun wens in…
Geen filter meer tussen thuis en ziekenhuis
Jonge huisartsen werken tegenwoordig vaak nomadisch. Ze trekken rond van praktijk naar praktijk. Zo verdwijnt een van de belangrijkste aspecten van de relatie tussen een dokter en een ziek mens, schrijft Bert Keizer in zijn column in Trouw: continuïteit. “Het…
Gemiddeld sterfbed best ingewikkeld
Marike de Meij is naast huisarts ook hoofd van het palliatieve team van het OLVG. In Het Parool geeft ze haar visie omtrent advance care planning (acp), het opstellen van een soort ‘sterfteplan’ met wensen van ongeneeslijk zieken. “Bij ons…
Laatste fase beter bespreekbaar maken
Iemand die ernstig ziek is, zou niet alleen veel steun van zijn naasten moeten krijgen, maar zou vanuit de zorg beter op de dood moeten worden voorbereid, zo betoogt longarts Sander de Hosson in de Telegraaf. Binnen de geneeskunde ligt…
Hoe regeer je over je graf heen?
Hoe zorg je dat je erfenis terechtkomt bij wie je wil? Dus niet bij dat akelige stiefkind of die vervelende schoonzoon. Of bij een kind dat je al jaren niet meer spreekt. Misschien wil je zelfs niets nalaten aan je…
Digitale erfenis goed regelen
De moderne erfenis bestaat niet alleen uit een onopgeruimde zolder, maar ook uit een verzameling foto’s, video’s, playlists, mailtjes en appjes. Dat kan voor nabestaanden waardevol zijn, maar dwingt ons ook na te denken over hoe we onze digitale erfenis…
Euthanasie bij stapeling ouderdomsklachten
Door een combinatie van verschillende ongeneeslijke en voortschrijdende ouderdomsklachten kan het leven als ondraaglijk en uitzichtloos worden ervaren, zegt de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde NVVE. “Denk bijvoorbeeld aan de optelsom van artrose, problemen met evenwicht of verminderde geestelijke…
Mysterieuze oversterfte voorbij
De geheimzinnige oversterfte waarover veel te doen is, lijkt voorbij. Eind januari zakte het aantal overledenen terug naar het verwachte niveau voor de tijd van het jaar, aldus de Volkskrant. De daling volgt op een periode van tien maanden haast…
Schrik van premiestijging uitvaartverzekering
Klanten van de Enschedese uitvaartverzekeraar Ardanta zijn zich volgens dagblad Tubantia rotgeschrokken van een extreme stijging van hun premie. Hun maandbedrag gaat met 50 procent of meer omhoog. Volgens Ardanta is het nodig vanwege stijgende kosten en hoge inflatie. Vijftig…
Hoger sterftecijfer optelsom van factoren
Voor het derde jaar op rij zijn er in 2022 meer mensen overleden dan verwacht. De achter ons liggende coronapandemie is een van de redenen, maar wat speelt er nog meer? Dat is volgens het AD een moeilijke vraag. Slechtere…
Derde jaar op rij met oversterfte
In 2022 overleden 170 duizend mensen. Dat waren er 14,5 duizend (9,3 procent) meer dan verwacht. In iedere leeftijdsgroep was de sterfte hoger dan verwacht. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige jaarcijfers. De oversterfte in 2022 was iets…
Crematie duurder door energiekosten
Ook crematoria ontkwamen in 2022 niet aan hogere energiekosten. Een crematie is nu zo’n 60 tot 100 euro duurder door de gestegen prijzen van gas. Ook de prijzen voor de koffie en de cake stijgen. Toch kiest nog steeds…
Veel vragen dementie en het levenseinde
De NVVE organiseert elke maand een themabijeenkomst over dementie en het levenseinde door het land. Volgens de vereniging zijn deze bijeenkomsten een groot succes. In Limburg waren er deze maand ruim 200 belangstellenden. “Blijkbaar is de informatiebehoefte over dit onderwerp…
Lang leve de begraafplaats
“Hoe idyllisch het allemaal ook was, toch bekroop me ook een onrustig gevoel”, schrijft Stijn Fens in Trouw in een column over zijn bezoek aan het graf van zijn vader. “Het blijkt dat tegenwoordig steeds minder mensen zich laten begraven….
Mysterie rond oversterfte
Waarom blijft de oversterfte zo hoog? Nog altijd vonden academische onderzoekers geen afdoende verklaring voor het fenomeen. Dit voedt volgens de Telegraaf speculaties: zo zou de oversterfte (in 2022 stierven er veertienduizend mensen meer dan gemiddeld) samenhangen met de coronavaccinaties….
Welke klachten ervaren stervenden?
Stervende patiënten kampen in de uren voor hun dood regelmatig met somatische klachten. Met name pijn en onrust zijn veelvoorkomende symptomen. Dat concluderen artsen van UMC Utrecht in een studie waarover het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde bericht. Behandeldoelen niet gehaald…
Uitvaart in besloten kring blijvende trend
Uitvaarten worden steeds vaker gehouden in besloten kring. Alleen intimi krijgen een uitnodiging, schrijft EW: directe familie, en soms de beste vrienden en een paar favoriete ex-collega’s. Tijdens de coronapandemie mochten maximaal dertig en later vijftig tot honderd mensen bij…
Het taboe op de natuurlijke veroudering
Als de covid-19-epidemie iets heeft duidelijk gemaakt, is het wel dat de natuur in de omgang met ziekte en dood geen rol meer speelt. Dat schrijft Marli Huijer in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: Het leven is maakbaar en waar…
Geheimzinnig getalm rondom oversterfte
In het eerste halfjaar van 2022 stierven zesduizend meer mensen dan berekend was. “Daarmee zijn zesduizend families betrokken. Als elke gestorvene in een netwerk van tien mensen leefde, waren minimaal zestigduizend individuen bij deze overledenen betrokken” , schrijft Leon de…
Palliatieve sedatie lang niet altijd beste keus
In de stervensfase zijn optimale zorg en symptoomverlichting het belangrijkst. Dit schrijft huisarts (en arts palliatieve zorg) dr. Maarten Scholten in Medisch Contact. Hij is mede door zijn werk in het Verenigd Koninkrijk de laatste jaren anders gaan denken over…
Proces om zelf te beslissen over de dood
Janine de Graaf-Klunder uit Meppel (60) wil dat mensen zelf kunnen beslissen over hun levenseinde. “Maar ik voel me daarin belemmerd door de staat”, zegt zij in NRC. De Graaf is een van de dertig eisers in het proces tegen…
De ene doodswens is de andere niet
Suïcidepreventie richt zich vaak op jongeren, maar er zijn ook ouderen die dood willen. Niet omdat ze hun leven voltooid achten, maar uit levenspijn waar misschien een oplossing voor is; de ene doodswens is de andere niet. Dat schrijft Sisco…
Expertisecentrum Euthanasie laatste strohalm
Het Expertisecentrum Euthanasie, vroeger de Levenseindekliniek genoemd, bestaat tien jaar. Jaarlijks kloppen er zo’n drieduizend mensen aan die met hun euthanasiewens niet bij hun behandelend arts terechtkunnen. Vier van hen lieten het afgelopen jaar de Volkskrant toe. Alzheimer blijft ingewikkeld…
Zelf je levenseinde bepalen
Hij is niet levensmoe. Integendeel. Chris Zijdeveld (77) geniet van elk moment van het leven. Maar hij weet wel precies wanneer het mooi is geweest. “Niet dement worden, niet in een karretje terecht komen”, zegt de oud-wethouder van Schiedam in…
Patiënten weten zelf vaak best dat het ‘op’ is
Hanna Willems is klinisch geriater en onderzoeker in het Amsterdam UMC. Met collega’s publiceerde zij de resultaten van een studie waaruit bleek dat de helft van de zeer kwetsbare verpleeghuisbewoners met een gebroken heup er na gezamenlijke besluitvorming voor koos…
Plan 75 schokkende Japanse film
In Japan is deze week Plan 75 uitgekomen, een film die kijkers schokt en laat nadenken over het grote probleem rondom de vergrijzing. Regisseur Chie Hayakawa spiegelt de kijker volgens de Telegraaf een Japan voor waarin mensen van 75 jaar…
Naar optimale zorg aan einde van het leven
“Als we de dood negeren doen we het leven tekort.” Dat is het credo dat Christiaan Rhodius, arts palliatieve geneeskunde in hospice Bardo in Hoofddorp, heeft gehaald uit gesprekken met vele bewoners. Bij “palliatief” denken mensen aan de laatste weken…
Praten over levenseinde niet altijd makkelijk
Iets meer dan de helft van de 70-plussers die deelnamen aan een onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland over het naderende levenseinde heeft nog geen gesprek gevoerd met een zorgverlener over dat levenseinde. Het merendeel omdat ze daar nog geen behoefte aan…
Uitvaart steeds meer in huiskamersfeer
De uitvaartbranche is flink veranderd, schrijft het AD bij het begin van de Week van de Begraafplaats (tot en met 3 juni). Afscheid nemen van het leven wordt duurzamer, persoonlijker en intiemer. Hoewel na de corona-maatregelen nu alles weer terug…
Goed sterven terug veroveren op overleven
Sterven is een zaak van de dokter geworden, wat op maatschappelijk en persoonlijk vlak heeft geleid tot een verwaarlozing van de omgang met de sterfelijkheid. Oud-Denker des Vaderlands Marli Huijer doet in de Volkskrant een schot voor de boeg om…
Waarom ouderen laten doormodderen?
“Als je daadwerkelijk de moed en het doorzettingsvermogen hebt het leven te willen beëindigen – dat zal nooit lichtvaardig gebeuren – moet je dan van de Raad van State nog eens tien of twintig jaar doormodderen omdat het wellicht ooit…
Absurd grote verschillen grafkosten
Monuta voert elk jaar onderzoek uit naar de grafkosten in Nederland en de conclusie is elk jaar praktisch dezelfde, namelijk dat de verschillen per gemeente absurd groot zijn. In Huizen en Nieuwegein is een graf zomaar vijf keer duurder dan…
Naast levenstestament een zorgverklaring
Naar aanleiding van een NRC-artikel over levenstestamenten, schrijft een lezer het nut van zo’n testament zeker niet in twijfel te trekken, “wel de huidige verworden opzet”. “Met minder dan 10 kantjes kom je er niet. De notariële beroepsgroep heeft er…
Negatief advies Voltooid Leven-wet
De Voltooid Leven-wet van D66 kampt met nieuwe tegenslag. De Raad van State oordeelt negatief over het wetsvoorstel: het biedt onvoldoende waarborgen om te voorkomen dat mensen onvrijwillig of in een opwelling uit het leven stappen. Daarmee geeft de raad…
Les in de kunst van het vreedzaam sterven
Nog te vaak zijn artsen en verpleegkundigen gericht op het genezen van een patiënt, ook als die niet meer beter kan worden. Een cursus palliatieve zorg moet hun blik verbreden. KWF Kankerbestrijding en Carend (centrum voor zorg bij ongeneeslijke ziekte)…
Levenstestament steeds populairder
Het levenstestament wordt steeds populairder. Vorig jaar werden er volgens de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie bijna 170.000 opgesteld. Niets vastleggen kan voor problemen zorgen, zegt in NRC notarieel jurist Chanien Engelbertink, die in 2010 samen met een groep andere notarissen een…
Wilt u nog gereanimeerd worden?
De vraag ‘Wilt u nog gereanimeerd worden?’ is soms gepast maar soms ook niet. Op initiatief van de Nederlandse Internisten Vereniging is uitgewerkt wanneer en hoe de wensen van de patiënt moeten worden besproken. Drie medisch specialisten belichten deze ‘delicate…
Eerst vervolgd, nu gerespecteerd
Twintig jaar bestaat de euthanasiewet. In die twee decennia is één arts strafrechtelijk aangeklaagd voor moord: Marinou Arends. Na vier jaar werd ze in 2020 door de Hoge Raad ontslagen van vervolging. In de Telegraaf kijkt ze terug op die…
Liever goed afscheid dan iets langer leven
Hospice Kuria, het eerste in Amsterdam, bestaat dertig jaar. In die periode is er steeds meer aandacht gekomen voor de laatste levensfase, zegt directeur Jaap Gootjes in Het Parool. “Een goed afscheid is belangrijker dan drie maanden langer leven.” Sommige…
Vaak geen euthanasie bij zware dementie
Wie ernstig dement is, kan euthanasie krijgen met een eerder genoteerde wens, zo staat in de wet. Maar een grote groep huisartsen denkt daar anders over, blijkt uit onderzoek. Voor wie ooit euthanasie wil kunnen krijgen alleen op basis een…
Kerkhoven op sterven na dood
De stijgende populariteit van cremeren zorgt voor open plekken op begraafplaatsen. In het Overijsselse Hertme heeft de begraafplaatsbeheerder een oplossing die in de rooms-katholieke kerk gevoelig ligt, zo schrijft de Volkskrant: geef ruimte aan niet-katholieken. In Hertme weet begraafplaatsbeheerder Tonnie…
Denk en praat nú over de laatste fase
Denkt u wel eens aan het einde van uw leven en wie er dan voor u zorgt? Zo nee, begin er dan direct aan! We moeten ons eigen plan maken, zeggen experts in AD Haagsche Courant. De vanzelfsprekende verzorgde oude…
Uitvoering euthanasiewet verbeteren
Tijdens een congres van de NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde) werd stilgestaan bij het feit dat de euthanasiewetgeving twintig jaar geleden van kracht werd.. Diverse deskundigen betoogden dat de wet uitstekend in elkaar zit maar dat aan de…
KWF investeert in palliatieve zorg
Bestrijden van kanker, dat was altijd het doel van KWF. De organisatie gaat nu ook investeren in betere zorg voor terminale kankerpatiënten. Een flinke ommezwaai, aldus het AD. KWF trekt 1 miljoen euro uit om artsen en oncologisch verpleegkundigen bij…