Moeten we zo lang mogelijk willen leven? De zorgkosten worden immers te hoog, er is te weinig personeel, en dan is er nog de dreiging van klimaatverandering. Emeritus hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg Johan Mackenbach vindt van niet. Hoogleraar gerontologie Andrea Maier…

Diny Kuppens (81) schreef dat haar euthanasiewens wordt genegeerd. NRC publiceert een selectie van de reacties op haar artikel. Doorverwijzen “Natuurlijk staat het de arts vrij zijn medewerking aan euthanasie te weigeren, maar volgens de richtlijnen van de KNMG heeft…

Ze heeft een prachtig leven gehad, schrijft Diny Kuppens (81, lijdend aan parkinson). Maar nu zit ze in een verpleeghuis en krijgt ze geen euthanasie. De vroegere ouderenverzorgster schrijft daarover in NRC, die haar verhaal paginagroot afdrukt. “Toen ik nog…

Jenny Arean brengt zondag in Carré een muzikale ode aan Ramses Shaffy, 65 jaar nadat ze als jonge zangeres met lakschoentjes en een plastic anjer op haar mutsje debuteerde bij het cabaret van Wim Kan.  Zij vindt ’romantisch gelul’ over…

Peter Borst uit Beverwijk denkt dat met de steeds terugkerende verhoging van de ziektekosten en de deplorabele staat van de ouderenzorg in de toekomst euthanasie steeds meer de oplossing gaan worden,  schrijft hij in de Telegraaf. “Je bent in de…

Artsen worstelen met euthanasieverzoeken die ze krijgen van mensen met gevorderde dementie, en die dus niet meer wilsbekwaam zijn. Maar ook mensen zelf die zijn getroffen door bijvoorbeeld alzheimer staan voor een groot dilemma: ze mogen alleen een einde aan…

Kistenmaker Radboud Spruit (62) uit Utrecht maakte een checklist voor de doe-het-zelf-uitvaart, vertelt hij in NRC. Eerste punt: bel de huisarts zodra de persoon om wie het gaat, is overleden. Komt de dood onaangekondigd, bel dan 112. Wat niet nodig…

Veel artsen ervaren emotionele belasting en onzekerheid bij een verzoek tot euthanasie bij patiënten met dementie, blijkt uit onderzoek van het Radboudumc. Dat komt door de verwachtingen over een vooraf opgestelde wilsverklaring, de lastige beoordeling van de wilsbekwaamheid en de…

Dela, de grootste uitvaartorganisatie van Nederland, deed onderzoek naar de dood. Daaruit komt volgens het AD dat 50 procent van de mensen gecremeerd wil worden, 28 procent begraven (daarvan heeft 31 procent een voorkeur voor een natuurbegraafplaats), 10 procent wil…

Het levenseinde mag op het eerste gezicht een beladen onderwerp van gesprek zijn, in de praktijk van alledag blijkt het toch enorm te leven. Dat zegt professor Bregje Onwuteaka-Philipsen, hoogleraar Levenseindeonderzoek aan Amsterdam UMC en voorzitter van het Consortium Palliatieve…

‘Gewoon’ begraven of gecremeerd worden, of liever composteren tot vruchtbare aarde? Duurzame alternatieven voor lijkbezorging worden goed ontvangen in de uitvaartsector, maar leveren ook (praktische) bezwaren op, aldus het FD. Een uitvaartbegeleider die stichting Veraarden oprichtte om deze duurzame techniek…

Enkele artsen werken aan een nieuwe aanbieder voor euthanasiezorg. Ze willen volgens Medisch Contact als zelfstandig werkenden in maatschapsverband andere artsen bijstaan in euthanasiezaken, en een alternatief bieden voor mensen die euthanasie willen. Een groep van nu zes artsen werkt…

Als ambulanceverpleegkundige komt Gert Terink uit Oegstgeest in aanraking met ouder wordende mensen. Hij schrijft daarover in de ‘brief van de dag’ het AD. “Zij vertellen vaak dat ze er geen zin meer in hebben. Steeds maar weer de gang…

Het vorige week geopende hospice Het Tweede Thuis op Wieringen biedt een vervangende zorgplek aan voor mantelzorgers die op adem willen komen. Het hospice neemt de zorg tijdelijk over waardoor mantelzorgers worden ontlast, meldt NH Nieuws. Naast het bieden van…

Wie regelt mijn zaken als ik dat zelf niet meer kan, door bijvoorbeeld dementie? Nu ouderen langer zelfstandig moeten blijven wonen, maken meer mensen zich daar zorgen over, aldus het AD. Het leidt tot een groeiende vraag bij notariskantoren naar…

Gezondheidszorg voor de groeiende groep kwetsbare ouderen gaat nog te vaak over behandelen en genezen. Vaker is een gesprek over het levenseinde meer op zijn plaats. Dat stelt Hanneke Westerink-Bos (verpleegkundig specialist ouderengeneeskunde bij Zorgspectrum) in NRC in een stuk…

Miel Vanstreels werkte van 1974 tot 2014 (met veel plezier en toewijding) in de ouderenzorg: als verpleeghulp, als afdelingshoofd, als maatschappelijk werker en cliëntadviseur. “Ik heb de opkomst van de bejaardenhuizen meegemaakt, als afsluiting van mijn carrière moest ik verzorgingshuizen…

Geen kist, maar gewikkeld in een doek op een plank. Uitvaartondernemers zien de vraag naar de ‘wade’ toenemen en spreken volgens het AD al van een trend. Personeel wordt bijgeschoold in de verschillende wikkeltechnieken. “Nabestaanden willen persoonlijker, zachter en duurzamer…

Twentse hospices hebben vorig jaar tenminste 18 bewoners noodgedwongen weer uitgeplaatst, meldt dagblad Tubantia. De bewoners kwamen binnen met het idee dat ze zouden sterven. Maar ze knapten op. Het gebeurt steeds vaker dat terminaal zieken langer dan drie maanden…

Ontlast mantelzorgers in de laatste levensfase met vrijwilligers. Daarop wijst Carla Aalderink, directeur van VPTZ Nederland, de koepelorganisatie van vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg, in Trouw. In Nederland zijn ruim 13.000 vrijwilligers betrokken bij mensen in de laatste levensfase….

Uit het onderzoek blijkt dat vooral inwoners ouder dan 85 jaar in Parijs en Amsterdam zich zorgen moeten maken bij een hittegolf, meldt het FD. Zij hebben in dat geval in vergelijking met andere steden in Europa een hoger risico…

Zelfbeschikking is een groot goed, zeker als het over het eigen lichaam gaat en de eigen laatste waardigheid. Dat schrijft NRC in een commentaar na een vijfdelige serie over beslissingen op de grens van leven en dood. Uit de serie…

Er bestaan in een medische behandeling grenzen aan wat er kan en moet gebeuren, en het is normaal om daarbij de leeftijd van patiënten in overweging te nemen. Maar nu horen we opeens een heel ander soort overwegingen, die passen…

Een bijzondere zaak waaruit duidelijk blijkt dat de verhoudingen binnen het gezin slecht zijn. Die conclusie kun je wel trekken na het lezen van de uitspraak van de Rechtbank Oost-Brabant, schrijft notaris Ernst Loendersloot in zijn column in de Telegraaf….

Hulpverleners noemen volgens NRC versterven de ultieme vorm van zelfbeschikking. Sterven zonder medicijnen, zonder euthanasietraject, zonder bewijs van wilsbekwaamheid en artsen hoeven niets goed te keuren. Hoe zorg je voor zulke patiënten? Wat mag en kan een hulpverlener doen? En…

De problemen in de zorg zijn door Jet Bussemaker en haar team afgelopen week duidelijk aan de orde gesteld, schrijft Nelleke Noordervliet in haar column in Trouw: Te veel behoefte aan zorg. Te weinig mensen om die te geven. Er…

Het aantal Nederlanders dat sterft met palliatieve sedatie was nog nooit zo hoog als nu, schrijft NRC. ‘Slapend sterven’ – zo noemen patiënten en hun naasten het vaak – heeft de afgelopen jaren een opvallende vlucht genomen. Bijna een kwart…

Andrea Maier, internist en gerontoloog, zette haar ideeën over veroudering uiteen in een boek met de provocerende titel Eeuwig Houdbaar. Veelbesproken uitspraken staan op haar naam, zoals de stelling dat ‘veroudering een ziekte is’. Met de jaren is ze zich…

De 82-jarige Vlissinger Herman Goetheer is een van de eerste Zeeuwen die zogeheten ACP-gesprekken heeft gevoerd. Dat zijn gesprekken met hulpverleners over je zorgwensen in de laatste levensfase. De Zeeuwse zorgorganisaties willen dat meer mensen dat gaan doen. Goetheer kan…

Patiënten willen steeds meer regie over het einde van hun leven. Zorgverleners staan daardoor voor ingewikkelde keuzes. Hoe beslis je wanneer en op welke manier iemand sterft? NRC publiceert vandaag de proloog van een serie artikelen: Hoe de dood steeds…

Het recht op zelfbeschikking is een groot recht, dat we in Nederland gelukkig een warm hart toedragen, schrijft Gerhard Knol uit Almere in de Volkskrant. “Een logisch gevolg is ervoor kunnen kiezen niet meer te willen leven omdat je niks…

Predikant en docent Annemarieke van der Woude ziet overeenkomsten tussen Plan 75 en het wetsvoorstel voltooid leven, schreef zij in Trouw. De Japanse film is volgens haar een waarschuwing tegen de vermeende rationaliteit van een plan dat de dood voorstelt…

De fictieve oplossing voor de enorme vergrijzing in Japan, in de film Plan 75, komt wel heel dichtbij het wetsvoorstel in Nederland voor voltooid leven, constateert Annemarieke van der Woude (remonstrants predikant en docent aan de Radboud Universiteit)in Trouw. Bovenal…

Volkskrant-columnist Merel van Vroonhoven zag afgelopen week in de bioscoop het Japanse sciencefictiondrama Plan 75 (Bent u 75 jaar of ouder? Kies dan voor een zachte, pijnloze dood). Zij zag de film op de avond waarop in de Eerste Kamer…

Op het 50-jarig jubileum van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde is de Sarco Pod gepresenteerd, een machine die een zachte, vredige dood zou bieden. Met een rode knop wordt het proces gestart waarbij stikstof wordt toegevoegd aan de…

De uitvaartbranche wil dat er regels komen die bepalen of overleden personen via kunstmatige intelligentie (AI) digitaal tot leven mogen worden gewekt. Ook is het verstandig om opvattingen hierover vast te leggen in een testament, adviseert branchevereniging BGNU volgens het…

Hilde Palland, lid van de Tweede Kamer voor het CDA, pleit in het AD voor een wensverklaring in plaats van een wilsverklaring. “Hoe geven we de laatste levensfase vorm en hoe geven we aandacht aan zingeving en zorgen? Veel ouderen…

Minister Ernst Kuipers juicht het toe dat artsen met patiënten en naasten steeds vaker spreken over wel of niet behandelen en over hoe een patiënt de laatste levensfase voor zich ziet. Niet om kosten te drukken, benadrukt hij in een…

De uitvaartbranche kampte in 2022 met enorme beleggingsverliezen, maar de stijgende rente bleek een zegen voor de solvabiliteit. Vooruitblikkend pleiten de topmensen van Dela en Monuta in de Volkskrant voor certificering in de nieuwe wet op de lijkbezorging. Bij een…

Het bakje troost met plakje cake is al decennialang het onbetwiste symbool van de Nederlandse uitvaart. Museum Tot Zover wijdt een tentoonstelling aan begrafeniseten, en initieerde de Grote Uitvaartcaketest. De Volkskrant schrijft er over. Er bestaan vele soorten: brokkelig droog,…

Coalitiepartij D66 gelooft er heilig in, maar het voltooid leven-plan lijkt lastig te reanimeren na kritiek van de Raad van State. In de Tweede Kamer dreigt volgens het AD een meerderheid te ontstaan tegen de huidige opzet van de wet,…

Zo, nu staat het zwart-op-wit in de krant, schrijft Ans Peters uit Zeist in de Volkskrant: Onthoud en noteer: ik wil onder geen beding naar een verpleeghuis. Rillend van afkeer las Peters in de Volkskrant een column van Thomas van…

Vorig jaar stierven 6300 Nederlanders door een val, bijna duizend mensen meer dan in 2021. Waarschijnlijk woonde meer dan de helft in een verpleeghuis, meldt Trouw uit CBS-cijfers. In 2022 stierven volgens het CBS 6300 Nederlanders als gevolg van een…

Er was een griepgolf, en er was corona. Maar ook als die zaken worden meegerekend, zijn er vorig jaar nog altijd bijna zesduizend Nederlanders méér overleden dan verwacht. Dat blijkt volgens de Volkskrant uit de nieuwste doodsoorzakenanalyse van het CBS….

U heeft ze vast zien hangen in de abri’s door het hele land, schrijft Toosje Valkenburg in een column het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: “Een prachtige fotoserie van PZNL om palliatieve zorg onder de aandacht te brengen. Het kan wat…

Laten we als samenleving eerst diepe gesprekken voeren over wat een ‘voltooid’ leven precies is, schrijft predikant Joost Röselaers in NRC. Op de rouwkaart van een remonstrantse theoloog, die stierf met behulp van euthanasie bij een niet te genezen ziekte,…

Het kan nog tien jaar duren voordat onderzoekers toegang krijgen tot beschermde medische data. Zo lang kan en mag de wetenschap niet wachten, stellen gezondheidseconoom Eline van den Broek en advocaat Antoinette Vlieger in de Volkskrant. Afgelopen week stuurde minister…

Wie zijn leven als voltooid ziet, zou hulp moeten kunnen krijgen om te sterven. Dat vinden zes op de tien deelnemers aan de peiling van Trouw en Panel Inzicht over keuzes bij het levenseinde. Een even grote groep steunt een…

Op zijn 65ste verjaardag, 3 april, hoorde Jan Troost uit Wijchen het slechte nieuws: uitgezaaide slokdarmkanker. Zaterdag 22 april is zijn uitvaart al, omdat hij er dan als het goed is nog is. Hij vertelt erover in het AD. Optimist…

Er gaan stemmen op om ook in de zorg minder nadruk te leggen op het wegnemen van beperkingen, en meer op het realiseren van kwaliteit van leven met de kaarten zoals ze geschud zijn. Dat schrijft Matthijs Versteegh (gespecialiseerd in…

Hoe zorg je voor een goede afwikkeling van je financiële zaken als je er niet meer bent? Wat moet er gebeuren met je hypotheek, bankrekening en lidmaatschappen? En welke nabestaanden krijgen wat? Het AD publiceert een checklist om de achterblijvers…

Het aantal mensen dat euthanasie kreeg in Nederland was vorig jaar groter dan ooit: 8720. Dat blijkt volgens Trouw uit het jaarverslag van de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie (RTE). Het gaat om een stijging van 13,7 procent ten opzichte van 2021….

Mensen zeggen misschien wel dat ‘niet tot last willen zijn’ zwaar telt bij hun denken over euthanasie. Maar velen kunnen zich die situatie helemaal niet voorstellen, laat staan inschatten, stelt anesthesioloog-intensivist Hans Sonneveld in Trouw. ‘Niet tot last willen zijn,…

Bij ruim een kwart van alle overlijdens in 2022 kreeg de patiënt thuis palliatieve sedatie. Nooit eerder was dit zo veel, aldus Trouw. Door palliatieve sedatie sterft de patiënt ‘slapend’. Artsen verzachten zo het lijden op het sterfbed. In 2010…

In de moeilijke fase waarin het thuis niet meer gaat krijgen de ouderen en hun naasten niet te maken met begripvolle en behulpzame ambtenaren, schrijft Trouw-columnist Nelleke Noordervliet. “Ze krijgen te maken met Instanties. Instanties nemen de gedaante aan van…

Een keuze voor euthanasie is geen individuele beslissing, blijkt uit onderzoek van Trouw. De mening van naasten en de eventuele belasting voor de omgeving spelen een grote rol. Voor 40 procent van de respondenten is euthanasie een optie. Nog eens…

Merkwaardig dat het Expertisecentrum Euthanasie in de verklaring bij zijn gestegen jaarcijfers voorbijgaat aan de sociaal-maatschappelijke onrust bij de babyboomers over hun toekomstige oude dag, reageert Wichert van Dijk uit Utrecht in Trouw. “Het verdwijnen van leuke woonplekken en verzorgingshuizen…

Het Expertisecentrum Euthanasie, voorheen de Levenseindekliniek, heeft volgens Trouw vorig jaar opnieuw vaker euthanasie verleend. Het aantal ingewilligde verzoeken steeg met 11 procent, naar 1240. Dat blijkt uit de jaarcijfers van het expertisecentrum, dat mensen helpt die voor euthanasie niet…

  Het sterfbed in Nederland is veranderd de afgelopen dertig jaar: er is meer te kiezen dan vroeger. Later deze maand publiceert Trouw de serie ‘Wat doen we met de dood?’. Die beschrijft hoe Nederlanders omgaan met die keuzes, op…

De medische wetenschap vermag veel, schrijft Trouw, maar geen patiënt heeft het eeuwige leven. Daarvoor is er palliatieve zorg. Wanneer zet je die in, en welke waarde heeft dat? Arts Manon Boddaert van het Expertisecentrum Palliatieve zorg van het Leids…

Thuis sterven wordt moeilijker. Dat zegt beroepsvereniging Verzorgenden en Verpleegkundigen V&VN in de Telegraaf. Verpleegkundigen in het ziekenhuis krijgen de benodigde thuiszorg voor mensen niet meer geregeld. Daardoor kunnen patiënten niet naar huis, maar moeten ze tegen hun wens in…

Jonge huisartsen werken tegenwoordig vaak nomadisch. Ze trekken rond van praktijk naar praktijk. Zo verdwijnt een van de belangrijkste aspecten van de relatie tussen een dokter en een ziek mens, schrijft Bert Keizer in zijn column in Trouw: continuïteit. “Het…

Marike de Meij is naast huisarts ook hoofd van het palliatieve team van het OLVG. In Het Parool geeft ze haar visie omtrent advance care planning (acp), het opstellen van een soort ‘sterfteplan’ met wensen van ongeneeslijk zieken. “Bij ons…

Iemand die ernstig ziek is, zou niet alleen veel steun van zijn naasten moeten krijgen, maar zou vanuit de zorg beter op de dood moeten worden voorbereid, zo betoogt longarts Sander de Hosson in de Telegraaf. Binnen de geneeskunde ligt…

Hoe zorg je dat je erfenis terechtkomt bij wie je wil? Dus niet bij dat akelige stiefkind of die vervelende schoonzoon. Of bij een kind dat je al jaren niet meer spreekt. Misschien wil je zelfs niets nalaten aan je…

De moderne erfenis bestaat niet alleen uit een onopgeruimde zolder, maar ook uit een verzameling foto’s, video’s, playlists, mailtjes en appjes. Dat kan voor nabestaanden waardevol zijn, maar dwingt ons ook na te denken over hoe we onze digitale erfenis…

Door een combinatie van verschillende ongeneeslijke en voortschrijdende ouderdomsklachten kan het leven als ondraaglijk en uitzichtloos worden ervaren, zegt de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde NVVE. “Denk bijvoorbeeld aan de optelsom van artrose, problemen met evenwicht of verminderde geestelijke…

De geheimzinnige oversterfte waarover veel te doen is, lijkt voorbij. Eind januari zakte het aantal overledenen terug naar het verwachte niveau voor de tijd van het jaar, aldus de Volkskrant. De daling volgt op een periode van tien maanden haast…

Klanten van de Enschedese uitvaartverzekeraar Ardanta zijn zich volgens dagblad Tubantia rotgeschrokken van een extreme stijging van hun premie. Hun maandbedrag gaat met 50 procent of meer omhoog. Volgens Ardanta is het nodig vanwege stijgende kosten en hoge inflatie. Vijftig…

Voor het derde jaar op rij zijn er in 2022 meer mensen overleden dan verwacht. De achter ons liggende coronapandemie is een van de redenen, maar wat speelt er nog meer? Dat is volgens het AD een moeilijke vraag. Slechtere…

In 2022 overleden 170 duizend mensen. Dat waren er 14,5 duizend (9,3 procent) meer dan verwacht. In iedere leeftijdsgroep was de sterfte hoger dan verwacht. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige jaarcijfers. De oversterfte in 2022 was iets…

  Ook crematoria ontkwamen in 2022 niet aan hogere energiekosten. Een crematie is nu zo’n 60 tot 100 euro duurder door de gestegen prijzen van gas. Ook de prijzen voor de koffie en de cake stijgen. Toch kiest nog steeds…

De NVVE organiseert elke maand een themabijeenkomst over dementie en het levenseinde door het land. Volgens de vereniging zijn deze bijeenkomsten een groot succes. In Limburg waren er deze maand  ruim 200 belangstellenden. “Blijkbaar is de informatiebehoefte over dit onderwerp…

“Hoe idyllisch het allemaal ook was, toch bekroop me ook een onrustig gevoel”, schrijft  Stijn Fens in Trouw in een column over zijn bezoek aan het graf van zijn vader. “Het blijkt dat tegenwoordig steeds minder mensen zich laten begraven….

Waarom blijft de oversterfte zo hoog? Nog altijd vonden academische onderzoekers geen afdoende verklaring voor het fenomeen. Dit voedt volgens de Telegraaf speculaties: zo zou de oversterfte (in 2022 stierven er veertienduizend mensen meer dan gemiddeld) samenhangen met de coronavaccinaties….

Stervende patiënten kampen in de uren voor hun dood regelmatig met somatische klachten. Met name pijn en onrust zijn veelvoorkomende symptomen. Dat concluderen artsen van UMC Utrecht in een studie waarover het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde bericht. Behandeldoelen niet gehaald…

Uitvaarten worden steeds vaker gehouden in besloten kring. Alleen intimi krijgen een uitnodiging, schrijft EW: directe familie, en soms de beste vrienden en een paar favoriete ex-collega’s. Tijdens de coronapandemie mochten maximaal dertig en later vijftig tot honderd mensen bij…

Als de covid-19-epidemie iets heeft duidelijk gemaakt, is het wel dat de natuur in de omgang met ziekte en dood geen rol meer speelt. Dat schrijft Marli Huijer in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: Het leven is maakbaar en waar…

In het eerste halfjaar van 2022 stierven zesduizend meer mensen dan berekend was. “Daarmee zijn zesduizend families betrokken. Als elke gestorvene in een netwerk van tien mensen leefde, waren minimaal zestigduizend individuen bij deze overledenen betrokken” , schrijft Leon de…

In de stervensfase zijn optimale zorg en symptoomverlichting het belangrijkst. Dit schrijft huisarts (en arts palliatieve zorg) dr. Maarten Scholten in Medisch Contact. Hij is mede door zijn werk in het Verenigd Koninkrijk de laatste jaren anders gaan denken over…

Janine de Graaf-Klunder uit Meppel (60) wil dat mensen zelf kunnen beslissen over hun levenseinde. “Maar ik voel me daarin belemmerd door de staat”, zegt zij in NRC. De Graaf is een van de dertig eisers in het proces tegen…

Suïcidepreventie richt zich vaak op jongeren, maar er zijn ook ouderen die dood willen. Niet omdat ze hun leven voltooid achten, maar uit levenspijn waar misschien een oplossing voor is; de ene doodswens is de andere niet. Dat schrijft Sisco…

Het Expertisecentrum Euthanasie, vroeger de Levenseindekliniek genoemd, bestaat tien jaar. Jaarlijks kloppen er zo’n drieduizend mensen aan die met hun euthanasiewens niet bij hun behandelend arts terechtkunnen. Vier van hen lieten het afgelopen jaar de Volkskrant toe. Alzheimer blijft ingewikkeld…

Hij is niet levensmoe. Integendeel. Chris Zijdeveld (77) geniet van elk moment van het leven. Maar hij weet wel precies wanneer het mooi is geweest. “Niet dement worden, niet in een karretje terecht komen”, zegt de oud-wethouder van Schiedam in…

Hanna Willems is klinisch geriater en onderzoeker in het Amsterdam UMC. Met collega’s publiceerde zij de resultaten van een studie waaruit bleek dat de helft van de zeer kwetsbare verpleeghuisbewoners met een gebroken heup er na gezamenlijke besluitvorming voor koos…

In Japan is deze week Plan 75 uitgekomen, een film die kijkers schokt en laat nadenken over het grote probleem rondom de vergrijzing. Regisseur Chie Hayakawa spiegelt de kijker volgens de Telegraaf een Japan voor waarin mensen van 75 jaar…

“Als we de dood negeren doen we het leven tekort.” Dat is het credo dat Christiaan Rhodius, arts palliatieve geneeskunde in hospice Bardo in Hoofddorp, heeft gehaald uit gesprekken met vele bewoners. Bij  “palliatief” denken mensen aan de laatste weken…

Iets meer dan de helft van de 70-plussers die deelnamen aan een onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland over het naderende levenseinde heeft nog geen gesprek gevoerd met een zorgverlener over dat levenseinde. Het merendeel omdat ze daar nog geen behoefte aan…

De uitvaartbranche is flink veranderd, schrijft het AD bij het begin van de Week van de Begraafplaats (tot en met 3 juni). Afscheid nemen van het leven wordt duurzamer, persoonlijker en intiemer. Hoewel na de corona-maatregelen nu alles weer terug…

Sterven is een zaak van de dokter geworden, wat op maatschappelijk en persoonlijk vlak heeft geleid tot een verwaarlozing van de omgang met de sterfelijkheid. Oud-Denker des Vaderlands Marli Huijer doet in de Volkskrant een schot voor de boeg om…

“Als je daadwerkelijk de moed en het doorzettingsvermogen hebt het leven te willen beëindigen – dat zal nooit lichtvaardig gebeuren – moet je dan van de Raad van State nog eens tien of twintig jaar doormodderen omdat het wellicht ooit…

Monuta voert elk jaar onderzoek uit naar de grafkosten in Nederland en de conclusie is elk jaar praktisch dezelfde, namelijk dat de verschillen per gemeente absurd groot zijn. In Huizen en Nieuwegein is een graf zomaar vijf keer duurder dan…

Naar aanleiding van een NRC-artikel over levenstestamenten, schrijft een lezer het nut van zo’n testament zeker niet in twijfel te trekken, “wel de huidige verworden opzet”. “Met minder dan 10 kantjes kom je er niet. De notariële beroepsgroep heeft er…

De Voltooid Leven-wet van D66 kampt met nieuwe tegenslag. De Raad van State oordeelt negatief over het wetsvoorstel: het biedt onvoldoende waarborgen om te voorkomen dat mensen onvrijwillig of in een opwelling uit het leven stappen. Daarmee geeft de raad…

Nog te vaak zijn artsen en verpleegkundigen gericht op het genezen van een patiënt, ook als die niet meer beter kan worden. Een cursus palliatieve zorg moet hun blik verbreden. KWF Kankerbestrijding en Carend (centrum voor zorg bij ongeneeslijke ziekte)…

Het levenstestament wordt steeds populairder. Vorig jaar werden er volgens de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie bijna 170.000 opgesteld. Niets vastleggen kan voor problemen zorgen, zegt in NRC notarieel jurist Chanien Engelbertink,  die in 2010 samen met een groep andere notarissen een…

De vraag ‘Wilt u nog gereanimeerd worden?’ is soms gepast maar soms ook niet. Op initiatief van de Nederlandse Internisten Vereniging is uitgewerkt wanneer en hoe de wensen van de patiënt moeten worden besproken. Drie medisch specialisten belichten deze ‘delicate…

Twintig jaar bestaat de euthanasiewet. In die twee decennia is één arts strafrechtelijk aangeklaagd voor moord: Marinou Arends. Na vier jaar werd ze in 2020 door de Hoge Raad ontslagen van vervolging. In de Telegraaf kijkt ze terug op die…

Hospice Kuria, het eerste in Amsterdam, bestaat dertig jaar. In die periode is er steeds meer aandacht gekomen voor de laatste levensfase, zegt directeur Jaap Gootjes in Het Parool. “Een goed afscheid is belangrijker dan drie maanden langer leven.” Sommige…

Wie ernstig dement is, kan euthanasie krijgen met een eerder genoteerde wens, zo staat in de wet. Maar een grote groep huisartsen denkt daar anders over, blijkt uit onderzoek. Voor wie ooit euthanasie wil kunnen krijgen alleen op basis een…