Voltooid leven dubieus begrip

“Als mensen hun leven als voltooid ervaren, dan heeft dat meestal een duidelijke reden, die vaak voortvloeit uit eenzaamheid.” Dat zegt Herman van Praag, een van de grondleggers van biologische psychiatrie, in Trouw.

“Als je geen werk, partner en aanloop meer hebt, kan het leven aan zin en betekenis verliezen. Richt je dan niet op de voltooid verleden tijd, zeg ik dan, maar op de onvoltooid toekomende tijd. De toekomst is niet snel voltooid, daarin kun je altijd opnieuw zin vinden.” Van Praag wijst het begrip voltooid leven niet af, zegt hij in Trouw, maar hij vindt wel dat we voorzichtig moeten zijn om op grond daarvan definitieve conclusies te trekken om euthanasie toe te kennen.

Iets nastreven

“Je leeft toch om iets van het leven te maken, om iets na te streven. Zonder doel is het leven wat mij betreft niet de moeite waard”, zegt Van Praag in Trouw. “Zingeving is iets dat je als psychiater moet bespreken. Waar leeft de patiënt van op? Wat vindt die belangrijk in het leven? Werk, gezin, tuinieren, je kunt overal zin aan ontlenen. Het leven is niet snel voltooid. Ik vind ‘voltooid leven’ maar een dubieus begrip.”