Kleine uitvaart een blijvertje

Een kleine rondgang langs uitvaartleiders leert volgens Trouw dat ze allemaal dezelfde ervaring hebben opgedaan: de lockdowns tijdens de coronajaren hebben de acceptatie van de intieme uitvaart versneld.

“De aanwezigen merkten dat zo’n kleine plechtigheid heel mooi kan zijn. En ze beseften: we hoeven geen uiterlijk vertoon voor anderen, we houden het lekker onder mekaar, we doen het voor onszelf.”

Welk aandeel de besloten uitvaarten van het totale aantal uitmaken is onbekend. Officiële cijfers ontbreken. De grote uitvaartondernemingen houden het niet bij. Dela (verzorgt ruim 100.000 van alle 170.000 uitvaarten) zegt dat ‘onze uitvaartverzorgers wel de ervaring hebben dat vaker voor de kleine uitvaart wordt gekozen’.

Intiemer en kleinschaliger

Een besloten uitvaart ‘is intiemer en kleinschaliger’, beaamt in Trouw religiewetenschapper en rouwdeskundige Brenda Mathijssen, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Je kunt je emoties delen met wie je dierbaar zijn, je hoeft geen groot evenement op te tuigen waarbij je je goed moet houden en bijna niemand echt spreekt.”

De dood hypergeïndividualiseerd

“De dood is hypergeïndividualiseerd. Dat merk je niet alleen aan de persoonlijke uitvaartkeuzes, de verhalen die mensen over de overledene vertellen en hoe ze de uitvaart vormgeven, maar ook aan de mensen die er mogen komen. Zij vormen de inner circle, het kleine clubje intimi. Het is veel minder een publieke bijeenkomst geworden.”

Vaak al jaren uit beeld

Een uitvaartondernemer merkt in Trouw op dat er een nieuwe generatie overledenen is. “Die hebben − en komen uit − veel kleinere gezinnen.” Brenda Mathijssen noemt nog zo’n demografische oorzaak. “We worden ouder. Oude mensen die lang ziek zijn geweest, bijvoorbeeld dementerenden, zijn als ze sterven vaak jaren uit beeld geraakt. Sociaal ga je niet dood als je biologisch sterft, maar soms al veel eerder. Veel omstanders hebben vóór het overlijden sociaal gezien al afscheid genomen. Dan hoeft een uitvaart niet zo groot te zijn.”