Hilde Palland, lid van de Tweede Kamer voor het CDA, pleit in het AD voor een wensverklaring in plaats van een wilsverklaring. “Hoe geven we de laatste levensfase vorm en hoe geven we aandacht aan zingeving en zorgen? Veel ouderen…

Minister Ernst Kuipers juicht het toe dat artsen met patiënten en naasten steeds vaker spreken over wel of niet behandelen en over hoe een patiënt de laatste levensfase voor zich ziet. Niet om kosten te drukken, benadrukt hij in een…

De uitvaartbranche kampte in 2022 met enorme beleggingsverliezen, maar de stijgende rente bleek een zegen voor de solvabiliteit. Vooruitblikkend pleiten de topmensen van Dela en Monuta in de Volkskrant voor certificering in de nieuwe wet op de lijkbezorging. Bij een…

Het bakje troost met plakje cake is al decennialang het onbetwiste symbool van de Nederlandse uitvaart. Museum Tot Zover wijdt een tentoonstelling aan begrafeniseten, en initieerde de Grote Uitvaartcaketest. De Volkskrant schrijft er over. Er bestaan vele soorten: brokkelig droog,…

Coalitiepartij D66 gelooft er heilig in, maar het voltooid leven-plan lijkt lastig te reanimeren na kritiek van de Raad van State. In de Tweede Kamer dreigt volgens het AD een meerderheid te ontstaan tegen de huidige opzet van de wet,…

Zo, nu staat het zwart-op-wit in de krant, schrijft Ans Peters uit Zeist in de Volkskrant: Onthoud en noteer: ik wil onder geen beding naar een verpleeghuis. Rillend van afkeer las Peters in de Volkskrant een column van Thomas van…

Vorig jaar stierven 6300 Nederlanders door een val, bijna duizend mensen meer dan in 2021. Waarschijnlijk woonde meer dan de helft in een verpleeghuis, meldt Trouw uit CBS-cijfers. In 2022 stierven volgens het CBS 6300 Nederlanders als gevolg van een…

Er was een griepgolf, en er was corona. Maar ook als die zaken worden meegerekend, zijn er vorig jaar nog altijd bijna zesduizend Nederlanders méér overleden dan verwacht. Dat blijkt volgens de Volkskrant uit de nieuwste doodsoorzakenanalyse van het CBS….

U heeft ze vast zien hangen in de abri’s door het hele land, schrijft Toosje Valkenburg in een column het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: “Een prachtige fotoserie van PZNL om palliatieve zorg onder de aandacht te brengen. Het kan wat…

Laten we als samenleving eerst diepe gesprekken voeren over wat een ‘voltooid’ leven precies is, schrijft predikant Joost Röselaers in NRC. Op de rouwkaart van een remonstrantse theoloog, die stierf met behulp van euthanasie bij een niet te genezen ziekte,…

Het kan nog tien jaar duren voordat onderzoekers toegang krijgen tot beschermde medische data. Zo lang kan en mag de wetenschap niet wachten, stellen gezondheidseconoom Eline van den Broek en advocaat Antoinette Vlieger in de Volkskrant. Afgelopen week stuurde minister…

Wie zijn leven als voltooid ziet, zou hulp moeten kunnen krijgen om te sterven. Dat vinden zes op de tien deelnemers aan de peiling van Trouw en Panel Inzicht over keuzes bij het levenseinde. Een even grote groep steunt een…

Op zijn 65ste verjaardag, 3 april, hoorde Jan Troost uit Wijchen het slechte nieuws: uitgezaaide slokdarmkanker. Zaterdag 22 april is zijn uitvaart al, omdat hij er dan als het goed is nog is. Hij vertelt erover in het AD. Optimist…

Er gaan stemmen op om ook in de zorg minder nadruk te leggen op het wegnemen van beperkingen, en meer op het realiseren van kwaliteit van leven met de kaarten zoals ze geschud zijn. Dat schrijft Matthijs Versteegh (gespecialiseerd in…

Hoe zorg je voor een goede afwikkeling van je financiële zaken als je er niet meer bent? Wat moet er gebeuren met je hypotheek, bankrekening en lidmaatschappen? En welke nabestaanden krijgen wat? Het AD publiceert een checklist om de achterblijvers…

Het aantal mensen dat euthanasie kreeg in Nederland was vorig jaar groter dan ooit: 8720. Dat blijkt volgens Trouw uit het jaarverslag van de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie (RTE). Het gaat om een stijging van 13,7 procent ten opzichte van 2021….

Mensen zeggen misschien wel dat ‘niet tot last willen zijn’ zwaar telt bij hun denken over euthanasie. Maar velen kunnen zich die situatie helemaal niet voorstellen, laat staan inschatten, stelt anesthesioloog-intensivist Hans Sonneveld in Trouw. ‘Niet tot last willen zijn,…

Bij ruim een kwart van alle overlijdens in 2022 kreeg de patiënt thuis palliatieve sedatie. Nooit eerder was dit zo veel, aldus Trouw. Door palliatieve sedatie sterft de patiënt ‘slapend’. Artsen verzachten zo het lijden op het sterfbed. In 2010…

In de moeilijke fase waarin het thuis niet meer gaat krijgen de ouderen en hun naasten niet te maken met begripvolle en behulpzame ambtenaren, schrijft Trouw-columnist Nelleke Noordervliet. “Ze krijgen te maken met Instanties. Instanties nemen de gedaante aan van…

Een keuze voor euthanasie is geen individuele beslissing, blijkt uit onderzoek van Trouw. De mening van naasten en de eventuele belasting voor de omgeving spelen een grote rol. Voor 40 procent van de respondenten is euthanasie een optie. Nog eens…

Merkwaardig dat het Expertisecentrum Euthanasie in de verklaring bij zijn gestegen jaarcijfers voorbijgaat aan de sociaal-maatschappelijke onrust bij de babyboomers over hun toekomstige oude dag, reageert Wichert van Dijk uit Utrecht in Trouw. “Het verdwijnen van leuke woonplekken en verzorgingshuizen…

Het Expertisecentrum Euthanasie, voorheen de Levenseindekliniek, heeft volgens Trouw vorig jaar opnieuw vaker euthanasie verleend. Het aantal ingewilligde verzoeken steeg met 11 procent, naar 1240. Dat blijkt uit de jaarcijfers van het expertisecentrum, dat mensen helpt die voor euthanasie niet…

  Het sterfbed in Nederland is veranderd de afgelopen dertig jaar: er is meer te kiezen dan vroeger. Later deze maand publiceert Trouw de serie ‘Wat doen we met de dood?’. Die beschrijft hoe Nederlanders omgaan met die keuzes, op…

De medische wetenschap vermag veel, schrijft Trouw, maar geen patiënt heeft het eeuwige leven. Daarvoor is er palliatieve zorg. Wanneer zet je die in, en welke waarde heeft dat? Arts Manon Boddaert van het Expertisecentrum Palliatieve zorg van het Leids…

Thuis sterven wordt moeilijker. Dat zegt beroepsvereniging Verzorgenden en Verpleegkundigen V&VN in de Telegraaf. Verpleegkundigen in het ziekenhuis krijgen de benodigde thuiszorg voor mensen niet meer geregeld. Daardoor kunnen patiënten niet naar huis, maar moeten ze tegen hun wens in…

Jonge huisartsen werken tegenwoordig vaak nomadisch. Ze trekken rond van praktijk naar praktijk. Zo verdwijnt een van de belangrijkste aspecten van de relatie tussen een dokter en een ziek mens, schrijft Bert Keizer in zijn column in Trouw: continuïteit. “Het…

Marike de Meij is naast huisarts ook hoofd van het palliatieve team van het OLVG. In Het Parool geeft ze haar visie omtrent advance care planning (acp), het opstellen van een soort ‘sterfteplan’ met wensen van ongeneeslijk zieken. “Bij ons…

Iemand die ernstig ziek is, zou niet alleen veel steun van zijn naasten moeten krijgen, maar zou vanuit de zorg beter op de dood moeten worden voorbereid, zo betoogt longarts Sander de Hosson in de Telegraaf. Binnen de geneeskunde ligt…

Hoe zorg je dat je erfenis terechtkomt bij wie je wil? Dus niet bij dat akelige stiefkind of die vervelende schoonzoon. Of bij een kind dat je al jaren niet meer spreekt. Misschien wil je zelfs niets nalaten aan je…

De moderne erfenis bestaat niet alleen uit een onopgeruimde zolder, maar ook uit een verzameling foto’s, video’s, playlists, mailtjes en appjes. Dat kan voor nabestaanden waardevol zijn, maar dwingt ons ook na te denken over hoe we onze digitale erfenis…

Door een combinatie van verschillende ongeneeslijke en voortschrijdende ouderdomsklachten kan het leven als ondraaglijk en uitzichtloos worden ervaren, zegt de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde NVVE. “Denk bijvoorbeeld aan de optelsom van artrose, problemen met evenwicht of verminderde geestelijke…

De geheimzinnige oversterfte waarover veel te doen is, lijkt voorbij. Eind januari zakte het aantal overledenen terug naar het verwachte niveau voor de tijd van het jaar, aldus de Volkskrant. De daling volgt op een periode van tien maanden haast…

Klanten van de Enschedese uitvaartverzekeraar Ardanta zijn zich volgens dagblad Tubantia rotgeschrokken van een extreme stijging van hun premie. Hun maandbedrag gaat met 50 procent of meer omhoog. Volgens Ardanta is het nodig vanwege stijgende kosten en hoge inflatie. Vijftig…

Voor het derde jaar op rij zijn er in 2022 meer mensen overleden dan verwacht. De achter ons liggende coronapandemie is een van de redenen, maar wat speelt er nog meer? Dat is volgens het AD een moeilijke vraag. Slechtere…

In 2022 overleden 170 duizend mensen. Dat waren er 14,5 duizend (9,3 procent) meer dan verwacht. In iedere leeftijdsgroep was de sterfte hoger dan verwacht. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige jaarcijfers. De oversterfte in 2022 was iets…

  Ook crematoria ontkwamen in 2022 niet aan hogere energiekosten. Een crematie is nu zo’n 60 tot 100 euro duurder door de gestegen prijzen van gas. Ook de prijzen voor de koffie en de cake stijgen. Toch kiest nog steeds…

De NVVE organiseert elke maand een themabijeenkomst over dementie en het levenseinde door het land. Volgens de vereniging zijn deze bijeenkomsten een groot succes. In Limburg waren er deze maand  ruim 200 belangstellenden. “Blijkbaar is de informatiebehoefte over dit onderwerp…

“Hoe idyllisch het allemaal ook was, toch bekroop me ook een onrustig gevoel”, schrijft  Stijn Fens in Trouw in een column over zijn bezoek aan het graf van zijn vader. “Het blijkt dat tegenwoordig steeds minder mensen zich laten begraven….

Waarom blijft de oversterfte zo hoog? Nog altijd vonden academische onderzoekers geen afdoende verklaring voor het fenomeen. Dit voedt volgens de Telegraaf speculaties: zo zou de oversterfte (in 2022 stierven er veertienduizend mensen meer dan gemiddeld) samenhangen met de coronavaccinaties….

Stervende patiënten kampen in de uren voor hun dood regelmatig met somatische klachten. Met name pijn en onrust zijn veelvoorkomende symptomen. Dat concluderen artsen van UMC Utrecht in een studie waarover het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde bericht. Behandeldoelen niet gehaald…

Uitvaarten worden steeds vaker gehouden in besloten kring. Alleen intimi krijgen een uitnodiging, schrijft EW: directe familie, en soms de beste vrienden en een paar favoriete ex-collega’s. Tijdens de coronapandemie mochten maximaal dertig en later vijftig tot honderd mensen bij…

Als de covid-19-epidemie iets heeft duidelijk gemaakt, is het wel dat de natuur in de omgang met ziekte en dood geen rol meer speelt. Dat schrijft Marli Huijer in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: Het leven is maakbaar en waar…

In het eerste halfjaar van 2022 stierven zesduizend meer mensen dan berekend was. “Daarmee zijn zesduizend families betrokken. Als elke gestorvene in een netwerk van tien mensen leefde, waren minimaal zestigduizend individuen bij deze overledenen betrokken” , schrijft Leon de…

In de stervensfase zijn optimale zorg en symptoomverlichting het belangrijkst. Dit schrijft huisarts (en arts palliatieve zorg) dr. Maarten Scholten in Medisch Contact. Hij is mede door zijn werk in het Verenigd Koninkrijk de laatste jaren anders gaan denken over…

Janine de Graaf-Klunder uit Meppel (60) wil dat mensen zelf kunnen beslissen over hun levenseinde. “Maar ik voel me daarin belemmerd door de staat”, zegt zij in NRC. De Graaf is een van de dertig eisers in het proces tegen…

Suïcidepreventie richt zich vaak op jongeren, maar er zijn ook ouderen die dood willen. Niet omdat ze hun leven voltooid achten, maar uit levenspijn waar misschien een oplossing voor is; de ene doodswens is de andere niet. Dat schrijft Sisco…

Het Expertisecentrum Euthanasie, vroeger de Levenseindekliniek genoemd, bestaat tien jaar. Jaarlijks kloppen er zo’n drieduizend mensen aan die met hun euthanasiewens niet bij hun behandelend arts terechtkunnen. Vier van hen lieten het afgelopen jaar de Volkskrant toe. Alzheimer blijft ingewikkeld…

Hij is niet levensmoe. Integendeel. Chris Zijdeveld (77) geniet van elk moment van het leven. Maar hij weet wel precies wanneer het mooi is geweest. “Niet dement worden, niet in een karretje terecht komen”, zegt de oud-wethouder van Schiedam in…

Hanna Willems is klinisch geriater en onderzoeker in het Amsterdam UMC. Met collega’s publiceerde zij de resultaten van een studie waaruit bleek dat de helft van de zeer kwetsbare verpleeghuisbewoners met een gebroken heup er na gezamenlijke besluitvorming voor koos…

In Japan is deze week Plan 75 uitgekomen, een film die kijkers schokt en laat nadenken over het grote probleem rondom de vergrijzing. Regisseur Chie Hayakawa spiegelt de kijker volgens de Telegraaf een Japan voor waarin mensen van 75 jaar…

“Als we de dood negeren doen we het leven tekort.” Dat is het credo dat Christiaan Rhodius, arts palliatieve geneeskunde in hospice Bardo in Hoofddorp, heeft gehaald uit gesprekken met vele bewoners. Bij  “palliatief” denken mensen aan de laatste weken…

Iets meer dan de helft van de 70-plussers die deelnamen aan een onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland over het naderende levenseinde heeft nog geen gesprek gevoerd met een zorgverlener over dat levenseinde. Het merendeel omdat ze daar nog geen behoefte aan…

De uitvaartbranche is flink veranderd, schrijft het AD bij het begin van de Week van de Begraafplaats (tot en met 3 juni). Afscheid nemen van het leven wordt duurzamer, persoonlijker en intiemer. Hoewel na de corona-maatregelen nu alles weer terug…

Sterven is een zaak van de dokter geworden, wat op maatschappelijk en persoonlijk vlak heeft geleid tot een verwaarlozing van de omgang met de sterfelijkheid. Oud-Denker des Vaderlands Marli Huijer doet in de Volkskrant een schot voor de boeg om…

“Als je daadwerkelijk de moed en het doorzettingsvermogen hebt het leven te willen beëindigen – dat zal nooit lichtvaardig gebeuren – moet je dan van de Raad van State nog eens tien of twintig jaar doormodderen omdat het wellicht ooit…

Monuta voert elk jaar onderzoek uit naar de grafkosten in Nederland en de conclusie is elk jaar praktisch dezelfde, namelijk dat de verschillen per gemeente absurd groot zijn. In Huizen en Nieuwegein is een graf zomaar vijf keer duurder dan…

Naar aanleiding van een NRC-artikel over levenstestamenten, schrijft een lezer het nut van zo’n testament zeker niet in twijfel te trekken, “wel de huidige verworden opzet”. “Met minder dan 10 kantjes kom je er niet. De notariële beroepsgroep heeft er…

De Voltooid Leven-wet van D66 kampt met nieuwe tegenslag. De Raad van State oordeelt negatief over het wetsvoorstel: het biedt onvoldoende waarborgen om te voorkomen dat mensen onvrijwillig of in een opwelling uit het leven stappen. Daarmee geeft de raad…

Nog te vaak zijn artsen en verpleegkundigen gericht op het genezen van een patiënt, ook als die niet meer beter kan worden. Een cursus palliatieve zorg moet hun blik verbreden. KWF Kankerbestrijding en Carend (centrum voor zorg bij ongeneeslijke ziekte)…

Het levenstestament wordt steeds populairder. Vorig jaar werden er volgens de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie bijna 170.000 opgesteld. Niets vastleggen kan voor problemen zorgen, zegt in NRC notarieel jurist Chanien Engelbertink,  die in 2010 samen met een groep andere notarissen een…

De vraag ‘Wilt u nog gereanimeerd worden?’ is soms gepast maar soms ook niet. Op initiatief van de Nederlandse Internisten Vereniging is uitgewerkt wanneer en hoe de wensen van de patiënt moeten worden besproken. Drie medisch specialisten belichten deze ‘delicate…

Twintig jaar bestaat de euthanasiewet. In die twee decennia is één arts strafrechtelijk aangeklaagd voor moord: Marinou Arends. Na vier jaar werd ze in 2020 door de Hoge Raad ontslagen van vervolging. In de Telegraaf kijkt ze terug op die…

Hospice Kuria, het eerste in Amsterdam, bestaat dertig jaar. In die periode is er steeds meer aandacht gekomen voor de laatste levensfase, zegt directeur Jaap Gootjes in Het Parool. “Een goed afscheid is belangrijker dan drie maanden langer leven.” Sommige…

Wie ernstig dement is, kan euthanasie krijgen met een eerder genoteerde wens, zo staat in de wet. Maar een grote groep huisartsen denkt daar anders over, blijkt uit onderzoek. Voor wie ooit euthanasie wil kunnen krijgen alleen op basis een…

De stijgende populariteit van cremeren zorgt voor open plekken op begraafplaatsen. In het Overijsselse Hertme heeft de begraafplaatsbeheerder een oplossing die in de rooms-katholieke kerk gevoelig ligt, zo schrijft de Volkskrant: geef ruimte aan niet-katholieken. In Hertme weet begraafplaatsbeheerder Tonnie…

Denkt u wel eens aan het einde van uw leven en wie er dan voor u zorgt? Zo nee, begin er dan direct aan! We moeten ons eigen plan maken, zeggen experts in AD Haagsche Courant. De vanzelfsprekende verzorgde oude…

Tijdens een congres van de NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde) werd stilgestaan bij het feit dat de euthanasiewetgeving twintig jaar geleden van kracht werd.. Diverse deskundigen betoogden dat de wet uitstekend in elkaar zit maar dat aan de…

Bestrijden van kanker, dat was altijd het doel van KWF.  De organisatie gaat nu ook investeren in betere zorg voor terminale kankerpatiënten. Een flinke ommezwaai, aldus het AD. KWF trekt 1 miljoen euro uit om artsen en oncologisch verpleegkundigen bij…

“Het is eenzaam om voor een geliefde met alzheimer te zorgen”, vertelt Amerikaanse schrijfster Amy Bloom in NRC. Zij is in Amsterdam ter promotie van haar boek In liefde. Een memoir over leven en verlies. Al vanaf eind 2016 merkte…

‘Hoe lang moet dit nog duren?’ Dat is een vaak gehoorde verzuchting van omstanders aan het bed van een stervende, aldus een redactioneel van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG). “Er klinkt zeker compassie in door, soms ook ongeduld.” Een…

Bijna de helft van de Nederlanders is niet bang voor de dood. Toch praten vier op de tien mensen niet over hun afscheid met naasten. Dat blijkt volgens de PZC uit een onderzoek dat uitvaartonderneming Monuta in alle provincies heeft…

Kort voor haar overlijden past een dementerende vrouw haar testament aan. De buurman, tevens mantelzorger, krijgt alles. Haar enige neefje en nichtje, die tot dan toe altijd erfgenamen zijn geweest, proberen via de rechter het testament nietig te laten verklaren….

Ernstig zieken kozen vorig jaar vaker voor euthanasie. Het gaat om 4,5 procent van alle sterfgevallen. Dat is hoger dan ooit, ondanks dat veel mensen aan corona stierven. Het aantal mensen dat euthanasie kreeg in Nederland was vorig jaar groter…

Waar de één zich in de beginjaren nog ongelooflijk eenzaam voelde als hij euthanasie uitvoerde, voelt de ander zich nu goed geholpen en gesteund. Huisartsen Flip Sutorius (70) en Marloes Tack (40) blikken in Medisch Contact samen terug op wat…

Op 1 april is het precies twintig jaar geleden dat “door een jarenlange strijd van dappere artsen, juristen en politici én de cruciale rol van oud-minister Els Borst de Nederlandse euthanasiewet in werking trad. Daar zijn we trots op en…

De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) maakt zich zorgen over de sterke toename van het aantal palliatieve sedaties in Nederland. In zeven jaar tijd is het aantal gestegen van 18 procent naar inmiddels ruim 22 procent van alle…

“Het beter bespreekbaar maken van het levenseinde is nodig. Daar is nog veel winst te behalen. Maar laten we daarbij niet alleen aandacht hebben voor óf, maar ook hóe het gesprek gevoerd wordt.” Dat schrijven Liesbeth van Vliet (universitair docent…

Het moet makkelijker worden voor verschillende zorgaanbieders om samen palliatieve zorg te organiseren, zegt de Nederlandse Zorgautoriteit. Zodat deze zorg passend is en aansluit bij de wensen van de patiënt. Voor zorgverleners moet het lonend worden om via proactieve zorgplanning…

De coronacrisis heeft veel invloed gehad op mensen die palliatieve zorg ontvingen of verleenden. De kwaliteit van de palliatieve zorg heeft ‘te lijden gehad’ van de coronamaatregelen. Tegelijk is er ‘meer maatschappelijke bewustwording’ voor het belang van het bespreekbaar maken…

Met jaarlijks 150.000 overlijdens ontstaan bijna evenveel digitale nalatenschappen, want 89 procent van ons zit dagelijks op sociale media en slaat in clouds foto’s, e-mails, andere belangrijke data en misschien cryptomunten op. Dikwijls is dit een grote zorg voor nabestaanden,…

“Ik wil absoluut niet op een IC sterven. Het lijkt mij afschuwelijk. En ik wil ook niet worden gereanimeerd, mede omdat je dan op een IC komt. Het lijkt me prachtig om dood neer te vallen en dat is het…

Het levenseinde verzachten met palliatieve sedatie is prima, maar is toch echt iets anders dan een zelfverkozen euthanasie, schrijft gepensioneerd cardioloog René Dijkgraaf in de Volkskrant. Met de trend van ‘euthanasie light’ gaan die zaken volgens hem door elkaar lopen….

We worden steeds ouder, maar niet iedereen houdt het overzicht en inzicht in de eigen financiële situatie. Het laten opstellen van levenstestament is volgens de Telegraaf om die reden steeds populairder. In ons land nam het aantal afgesloten levenstestamenten toe…

De Coöperatie Laatste Wil (CLW) zet zich sinds haar oprichting in 2013 in voor een levenseinde onder eigen regie, de autonome route. Die route is erg lastig, zegt bestuurslid Petra de Jong in Medisch Contact over de laatstewilpil. ‘De minister…

De tijd dat de kerk standpunten innam over morele kwesties, is voorbij. Maar zijn eigen Protestantse Kerk in Nederland moet zich wél roeren in het debat over euthanasie, vindt ethicus Theo Boer. Het landelijk bestuur van de PKN heeft Boer…

De 274 hospices in ons land nemen jaarlijks zo’n tienduizend terminaal zieken op, zo raamt de eerste hoogleraar hospicezorg in ons land, prof. dr. Saskia Teunissen van het UMC Utrecht, in de Telegraaf. Ze doet al vier jaar onderzoek naar…

De rouwadvertentie van een stel, dat uit het ‘voltooide leven’ stapte, roept de vraag op: is een dergelijke manier van sterven in opkomst? Stellen lijken in ieder geval vaker om informatie te vragen over gezamenlijke suïcide. ‘Hebben het leven in…

In samenwerking met Ouderenberaad Zuid-Holland Noord zendt TV Sleutelstad in juli een serie van 5 afleveringen uit over ‘Keuzes in de laatste levensjaren’. De start is vrijdag 2 juli om 16.00 uur met het thema ‘ Wat kan en wat…

De wereldberoemde psychiater Irvin Yalom (1931) schreef met zijn in 2019 overleden vrouw Marilyn ‘Een kwestie van dood en leven’, een boek dat intussen ook in Nederland is verschenen. Voor veel mensen komt de angst voor de dood op als…

Eeuwig leven: het is een droom van velen. Ook al is er medisch steeds meer mogelijk, Russische en Amerikaanse wetenschappers waarschuwen: ons lichaam houdt het na 150 jaar toch echt voor gezien. De onderzoekers stelden zich de vraag ’hoelang kan…

De dood mag ook worden gevierd, vinden ‘deathfluencers’. Ze stimuleren mensen anders na te denken over het ultieme afscheid. Met YouTube-cursussen, uitvaartfoto’s op Instagram en doodsdiners, schrijft Het Parool. Claudia Crobatia is death awareness-coach. Ze geeft online videocursussen, vlogt op…

Is het redden van zoveel mogelijk levens in een pandemie de juiste strategie? Nee, zegt oud-hoogleraar Heleen Dupuis. Volgens de medisch ethicus moeten we meer inzetten op kwaliteit van leven en leren om de dood te accepteren. “Laat ons ouderen…

Longarts Sander de Hosson houdt niet van kreten als ‘vechten tegen de dood’. Hij zet als longarts in op kwaliteit van leven, juist in die laatste levensfase. Het kan hem niet vaak genoeg over palliatieve zorg gaan. Geregeld treft hij…

Mogelijk kan een menselijk lichaam dankzij de periodieke vervanging van essentiële onderdelen ooit 150 jaar mee. Maar hetzelfde zal niet gelden voor de menselijke ziel, daarvan is het vermogen tot regeneratie begrensd, schrijft Volkskrant-redacteur Sander van Walsum in een essay…

Zorgverleners vinden dat de palliatieve zorg die zij geven van hoge kwaliteit is. De zorg kan nóg beter worden als de adviezen van het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland vaker ter harte worden genomen. Dit blijkt uit een vragenlijstonderzoek van het…

Artsen kunnen ook in de laatste levensfase een belangrijke rol spelen voor patiënten. Dat stelt internist-oncoloog Lia van Zuylen in haar oratie ter gelegenheid van de aanvaarding van de Kuria Leerstoel Klinische Palliatieve zorg. Professionals moeten al tijdens hun opleiding…

Huisarts Jaap Schuurmans was er al bang voor: de regels voor euthanasie bij dementie worden verruimd. Jaap Schuurmans , huisarts in Groesbeek, keert zich tegen euthanasie waarbij de stervenswens niet door de patiënt kan worden bevestigd, aldus het Nederlands Dagblad….

De regels voor euthanasie op ernstig dementerenden worden ruimer. De regionale toetsingscommissies euthanasie (RTE’s) maken volgens de Volkskrant vandaag bekend dat zij hun beoordelingscriteria voor artsen in de zogeheten Euthanasiecode op vier punten aanpassen. Zo hoeft een schriftelijke wilsverklaring van…

Het nadenken over het levenseinde komt vaak op gang door ziekte van de persoon zelf en of van een naaste, overlijden van een naaste of het proces van het ouder worden. In hoeverre voeren mensen gesprekken over het levenseinde en…

Willen je ouders gereanimeerd worden? Of aan de beademing als ze op de intensive care zouden belanden? En hoe zijn hun wensen voor hun begrafenis of crematie? Praten met je ouders over de laatste fase van hun leven, we gaan…