Sterven doe je niet alleen

‘Hoe lang moet dit nog duren?’ Dat is een vaak gehoorde verzuchting van omstanders aan het bed van een stervende, aldus een redactioneel van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG).

“Er klinkt zeker compassie in door, soms ook ongeduld.” Een stervensfase kan veel tijd nemen, wel dagen, soms meer dan een week, aldus het NTvG. Vaak is de patiënt dan niet meer bij bewustzijn en het stervensproces onomkeerbaar. Maar hoe invoelbaar een verzoek om bespoediging van de dood bij een comateuze patiënt ook kan zijn, het mag niet.

Beangstigend om te zien

Het zien van een stervende kan naar en beangstigend zijn: een ingevallen gelaat, een open mond, onregelmatige en vaak ook luidruchtige, reutelende ademhaling… Hoewel een comateuze patiënt zelf dit reutelen niet als benauwdheid zal ervaren, kunnen omstanders het zien als uiting van een uitputtende doodsstrijd.

Preventief middel tegen reutelen

In het NTvG doen artsen verslag van een onderzoek, waarin ze aantonen dat preventieve toediening van scopolaminebutyl aan stervenden het reutelen doet verminderen. Dit zorgvuldig uitgevoerde onderzoek is volgens het NTvG belangrijk voor het vakgebied van de palliatieve zorg, maar roept ook vragen op. Een van die vragen: is het niet ook een exponent van het streven om de soms harde confrontatie met de dood te willen verzachten? “Geboorte en sterfte markeren zelden geruisloos de grenzen van ons leven. Ze roepen de meest intense emoties op. Daar zijn ruimte en tijd voor nodig.”

Sterfbed goed begeleiden

Het onderzoek onderstreept volgens het NTvG-redactioneel hoe dan ook het belang van een goede begeleiding van een sterfbed. “Het vraagt niet alleen zorg voor de patiënten, maar ook aandacht voor hun naasten. Want meestal sterven mensen gelukkig niet alleen.”