Zorgende klasse in de problemen

Lage lonen, hoge werkdruk en racisme drukken medewerkers in de langdurige ouderenzorg naar de marge, zegt onderzoeker Saskia Duijs in NRC. “We moeten kritisch kijken naar de politieke keuzes die dit in de hand werken.”

Een inkomen waarvan je niet of nauwelijks kunt rondkomen, en een gezondheid die lijdt onder je werk – medewerkers uit de langdurige ouderenzorg (thuiszorg, verpleegzorg) zitten vaak in een kwetsbare situatie. Voor wat aanvullende inkomsten hebben deze mensen – meestal vrouwen – er vaak een baan bij of draaien ze extra diensten. Dat stelt Saskia Duijs, van Amsterdam UMC, in het proefschrift waarop ze op 17 maart is gepromoveerd. Haar onderzoek richt zich op de impact van bestaansonzekerheid – die financieel kwetsbare situatie met onder meer negatieve invloed op de gezondheid dus – van werknemers in de langdurige ouderenzorg.

Zzp ook geen oplossing

Om meer controle te hebben over het eigen rooster, in de hoop de werkdruk zo iets te verlagen, worden zorgmedewerkers in loondienst steeds vaker zzp’er, zelfstandige zonder personeel. Maar wie zzp’er wordt, verruilt niet zelden het ene probleem voor het andere. Zo moeten zzp’ers zelf hun pensioen, verzekeringen en belastingafdracht regelen. Duijs in NRC: “Wie dat niet scherp heeft, of opeens minder inkomsten heeft doordat veel diensten worden afgezegd, kan in de schulden belanden.”

Beslag gelegd op salaris

Vakbond FNV herkent dat medewerkers in de langdurige ouderenzorg moeite hebben met rondkomen. “Bij een flink aantal zorgmedewerkers hebben schuldeisers beslag op het salaris gelegd”, zegt vakbond FNV Zorg & Welzijn. “De zorgbonden zijn met werkgevers in de sector in gesprek over dergelijke financiële problemen.”

Ten koste van bestaanszekerheid

Duijs gebruikt de term ‘zorgende klasse’. In NRC zegt zij: “Ik gebruik die term om het idee uit te dagen dat werken in de gezondheidszorg ten koste gaat van je bestaanszekerheid. Ik denk niet dat de zorgende klasse geëmancipeerd hoeft te worden. Wel moeten we erkennen dat zorg voor de samenleving zo essentieel is dat je, als je dat werk doet, daarvan rond moet kunnen komen.