Verpleeghuis slechte plek voor je ouders?

In een verhaal van Alice Munro komt een prachtige definitie van onze langzame sterfelijkheid voor, schrijft filossof Stine Jensen in haar column in NRC: ouder worden is het afnemen van mogelijke afslagen in je leven.

Je kunt daaraan volgens Jensen toevoegen: écht oud is als anderen gaan bepalen welke afslag jij tegen wil en dank moet nemen. “Wie zijn ouder naar een verpleeghuis brengt, zoals ik dat afgelopen jaar moest doen, weet: dit was die laatste afslag.” Wat Jensen griezelig vindt, is “hoe die afslag in handen van deze Nederlandse overheid afbrokkelt tot een onwenselijk scenario”.

Heb je als kind gefaald?

Minister Conny Helder zei deze week in NRC over het verpleeghuis: “Je kunt je afvragen of je je ouders daar wil afleveren. Liever houden we mensen zo lang zo zelfstandig dat ze thuis kunnen blijven wonen en die zorg niet nodig hebben.” Jensen: “‘Je kunt je afvragen of je je ouders daar wil afleveren’. Wat zou ze daarmee bedoelen? Is het verpleeghuis een slechte plek voor je ouders? Heb je als kind gefaald als je je ouder daar ‘aflevert’?”

Ouderwetse manier

“Liever houden we mensen zo lang zo zelfstandig dat ze thuis kunnen blijven wonen en die zorg niet nodig hebben. Wie is ‘we’? De Nederlandse staat?” Wat bedoelt de minister met ‘zelfstandig houden’, vraagt de NRC-columnist zich af. “Je gaat naar een verpleeghuis ómdat je niet zelfstandig meer voor jezelf kunt zorgen. Naar een verpleeghuis gaan bestempelt Helder als “de ouderwetse manier, want het blijven bouwen van verpleeghuizen, is door het personeelstekort niet meer houdbaar.” De oplossing? “Ouderen kunnen onderling samen in hofjes wonen of juist met studenten in de buurt.””

Bizar beeld als oplossing

Helders uitgangspunt is dus niet, constateert Jensen in NRC: wat is goed voor ouderen, en wat heb je daarvoor als samenleving nodig – meer personeel en hoe gaan we dat waarborgen – maar een financiële kijk waarbij een ‘gebrek aan autonomie’ of ‘afhankelijkheid’ lastig zijn, een verwijtbare situatie. “Ze schetst een bizar beeld als oplossing: dementerende, incontinente ouderen bij elkaar in fictieve hofjes (die er niet zijn) of tussen de studenten in woningen (die er niet zijn).