Ouderenpsychiater eerder inschakelen

De hulp van ouderenpsychiaters wordt in vele gevallen te laat of niet ingeroepen. Dat geldt voor bewoners in een verpleeghuis maar zeker ook voor thuiszorgcliënten. Dat zegt ouderenpsychiater Martin Kat in een GGZ College, gepubliceerd door Nursing congressen.

Signalen gemist

Verzorgenden en verpleegkundigen krijgen volgens Kat maar weinig scholing over psychiatrische problematiek en de vroegste stadia van dementie. “Daardoor worden signalen vaker gemist. Denk aan een oude vrouw die haar partner is verloren. Logisch dat ze verdrietig is, denkt de verzorging dan. Maar als dat een tijdje duurt en mevrouw niet meer goed eet en afvalt, kan er ook sprake zijn van een depressie.”

Psychische ontregeling

Diagnostiek bij ouderen is bovendien niet altijd makkelijk. Heeft een oudere die apathisch is dementie of is er sprake van een andere psychiatrische aandoening? Het is allebei mogelijk, volgens Kat. ‘Psychiatrie en dementie zijn niet altijd goed van elkaar te onderscheiden. Er wordt vaak gedacht dat het bij het dementie alleen gaat om geheugenproblemen. Maar uit onderzoek blijkt dat de vroegste stadia van dementie beginnen met psychische ontregeling. Depressie kan het beginstadium zijn van dementie.”

Probleemgedrag als grote noemer

Bovendien wordt volgens ouderenpsychiater Kat vaker over het hoofd gezien dat dementie gepaard kan gaan met psychiatrische verschijnselen. “90% van de ouderen met dementie heeft ook psychiatrische aandoeningen. Dat geldt ook voor ouderen die geen psychiatrische voorgeschiedenis hebben. Als iemand eenmaal dementie heeft, wordt daar vaak alles aan opgehangen. Dan scharen we alles onder de noemer ‘probleemgedrag’ en wordt er niet meer verder gekeken. Ook de psychiatrie zelf maakt zich daar schuldig aan.’

Psychotherapie altijd een kans

Als het om psychotherapie gaat, geeft Kat mensen, dus ook ouderen, altijd een kans. ‘Ik handel niet vanuit het vooroordeel dat er bij ouderen toch niets meer te veranderen is. Je hebt mensen van vijftig die mentaal uitgeblust zijn en mensen van tachtig die nog vitaal en weerbaar zijn.’