Ouderdom interesseert niemand

In zijn nu net vertaalde nieuwste boek ‘Een vrouw uit het volk. Leven, ouderdom en sterven’ probeert Didier Eribon (71) aan de hand van de laatste dagen van zijn moeder te begrijpen hoe moderne samenlevingen als de Franse met de alleroudsten omgaan en waarom hier weinig over is nagedacht. NRC sprak met hem.

“Mensen die in een verpleeghuis zitten gaan niet de straat op om te demonstreren. Ze ondertekenen geen petities en organiseren geen symposia. Het zijn tienduizenden, honderdduizenden mensen, maar ze kunnen zich niet politiek organiseren. Ze hebben dus niet de mogelijkheid om in de politieke ruimte hun stem te laten horen. Mijn moeder protesteerde door boodschappen op mijn antwoordapparaat achter te laten. Dat interpreteer ik nu als politiek protest, omdat ze zich verzette tegen haar levensomstandigheden. Maar ik was de enige die ze aansprak. Als politiek protest niet in de publieke sfeer komt en alleen in een familiekader blijft, dan krijgt het geen weerklank.”

Wanhopige voicemailberichten

Eribon zegt in NRC zijn moeder een stem te geven, “niet als individu, maar om al die mensen in deze situatie een stem te geven. Ik stel me voor dat duizenden ouderen zoals zij wanhopige boodschappen op voicemails van hun kinderen achterlaten om zich te beklagen over de situatie. Ik wil dat die voicemailberichten van mijn moeder een politiek verhaal worden. Bijna iedereen krijgt hiermee te maken.”

Over ouderdom te weinig nagedacht

Eribon schrijft: mensen zijn domweg niet in ouderdom geïnteresseerd. In NRC zegt hij: “Het interesseert alleen de mensen om wie het gaat, en hun kinderen. De echt oude mensen vormen een politieke categorie die niet als categorie gezien wordt. Dit is een economisch, sociaal, politiek en moreel probleem.” Ook de filosofie is in gebreke gebleven, vindt Eribon. Over ouderdom is te weinig nagedacht.

Als je 90 bent, is het te laat

“Ik ben natuurlijk de laatste die dat moet zeggen, maar uiteindelijk heeft niemand zin om een boek te lezen over ouderdom. Als je twintig bent, dan heb je geen zin omdat de problemen ver weg zijn, als je ouder bent dan heb je geen zin omdat het deprimerend is. Als je negentig bent, dan is het te laat.”