De dood uitstellen met een Nobelprijswinnaar

Langer leven, langer gezónd leven. Dat wil iedereen. Nobelprijswinnaar moleculair bioloog Venki Ramakrishnan (72) schreef een boek (Waarom we sterven) over wat we kunnen doen om de dood uit te stellen – en wat niet. NRC sprak met hem omdat hij deze maand naar het ideeënfestival Brainwash in Amsterdam komt.

“Verouderingsonderzoek is een enorme hype. Mensen leven tegenwoordig langer, maar hebben ook lang zorg nodig. Overheden geven veel geld aan de zoektocht naar manieren om gezonder ouder te worden. De laatste vijftig jaar is deze kennis enorm gegroeid. Voor het eerst denken we nu na over ingrijpen in verouderingsprocessen.”

Calorierestrictie

Er zijn veel wetenschappelijk kansrijke aanzetten om veroudering te vertragen, we staan op een punt in de geschiedenis waar zulke ontdekkingen mogelijk kunnen gebeuren, zegt Ramakrishnan in NRC. De meest kansrijke benadering is calorierestrictie, “dus het minimale aantal calorieën eten dat nodig is om gezond te blijven, dat beïnvloedt belangrijke biologische verouderingsprocessen positief, bij allerlei diersoorten.”

Valse beloften

Echt ingrijpen kan volgens Ramakrishnan nog niet. Hij windt zich volgens NRC dan ook enorm op over “de valse beloften en de commerciële uitbuiting van niet-gefundeerde anti-verouderinsclaims door charlatans, miljardairs uit Silicon Valley en topwetenschappers die stofjes en procedures verkopen en de indruk wekken dat de bron van de eeuwige jeugd voor het grijpen ligt.”

Supplementen grote onzin

De grootste onzin op het gebied van anti-aging zijn “al die supplementen die mensen verkopen. Voor de meeste daarvan zijn geen goede klinische studies gedaan.” Slikt hij zelf eigenlijk iets tegen veroudering? “Nee. Nou, ik neem een paar middelen die je anti-verouderingsmedicijnen kunt noemen: statine tegen een hoog cholesterolgehalte, medicijnen tegen een hoge bloeddruk, en binnenkort krijg ik misschien een anti-diabetesmedicijn. En ik moet toegeven dat ik elke dag een halve multivitaminetablet neem.”

Nieuwe generaties

Vindt Ramakrishnan het wenselijk dat er doorbraken komen? “Ikzelf vind niet dat we ernaar moeten streven om veel langer te leven. Ik denk dat we dan veel problemen zullen krijgen. Alleen al als iedereen zo’n 120 jaar zou worden, zoals de oudste persoon ter wereld werd. In een steeds ouder wordende samenleving zullen dezelfde mensen blijven vasthouden aan macht, invloed en rijkdom. Terwijl nieuwe generaties met nieuwe ideeën komen.”