Burgerkracht betekent niet: red jezelf maar

De invloedrijke welzijnsdenker Jos van der Lans (70) schreef 37 jaar lang columns over de verhoudingen tussen overheid, markt en burger.

Gelooft Van der Lans nog steeds in burgerkracht, vraagt de Volkskrant in een afscheidsinterview. ‘Het staat voor het vermogen van burgers, die je serieus moet nemen. Daar geloof ik in. Maar niet in een overheid die zegt: red jezelf maar. Dat hebben we er nooit mee bedoeld.’

Buurtzorg als voorbeeld

Van der Lans pleit in de Volkskrant voor ‘retro-innovatie’.’Er zijn hedendaagse organisatievormen nodig om oude waarden opnieuw vorm te geven. Buurtzorg is een goed voorbeeld. Haast ouderwetse, persoonlijke wijkverpleging, maar dan in moderne zelfsturende teams.

Sociale wijkteams

Ziet hij meer succesvolle vernieuwingen? ‘Sociale wijkteams zijn ook een vorm waar ik in geloof. Ik denk dat we de vertrouwenscrisis in de verzorgingsstaat maar op één manier kunnen oplossen, namelijk door lokaal te werk te gaan, in buurten en wijken. Daar kun je zo veel meer doen als professionals, ambtenaren en bewoners elkaar vinden en samenwerken.

Verzetten tegen nostalgie

Hoe waak je voor valse romantiek? Hierover zegt Van der Lans in de Volkskrant: ‘Ik probeer me te verzetten tegen nostalgie. Het heeft geen zin de geschiedenis op te hemelen. Er was in de jaren vijftig samenhorigheid en vanzelfsprekende onderlinge hulp. Wijken werden gebouwd met een buurthuis in het centrum, helemaal vanuit een gemeenschapsidee. Maar de jaren vijftig waren ook verzuild, hiërarchisch en intolerant.’