Somberte en angst horen níét bij ouderdom

Depressies worden snel over het hoofd gezien bij ouderen. Dat zegt onderzoeker en ouderenpsychiater Didi Rhebergen van GGz Centraal in de Volkskrant.

Door haar werk is Rhebergen ervan doordrongen hoe vaak depressies bij ouderen worden gemist. Familieleden en artsen verwarren de symptomen al snel met pijnlijke, maar onoverkomelijke ouderdomskwaaltjes. Patiënten krijgen daardoor niet de zorg die ze nodig hebben, zegt de psychiater in de Volkskrant.

Komen depressies veel voor bij ouderen? Rhebergen: ‘Een depressieve stoornis komt bij ouderen minder vaak voor dan bij jongeren. Bij jongeren zien we de laatste jaren dat het toeneemt. Maar er zijn alsnog veel ouderen die angstig of somber zijn: dat speelt bij méér dan een op de drie.’

Vergeten groep

‘Er zijn veel ouderen met wie het goed gaat. Ze zijn ontzettend veerkrachtig.’ Maar er is ook een groep ouderen die dat niet lukt. ‘Die worden vaak over het hoofd gezien. In 2023 ging het bij een op de vijf suïcides om mensen van 70 jaar en ouder. Daar gaat het nauwelijks over in het publieke debat. Ze zijn een vergeten groep.’

Vechten tegen stigma

Heeft therapie voor een 80-jarige nog zin? ‘Dat is precies het stigma waar ik tegen vecht. Veel mensen hebben het idee: ouderen zitten vastgeroest in hun patronen. Therapie heeft dan geen zin. Ik zie vaak dit soort therapeutisch nihilisme: mensen krijgen geen behandeling vanuit het idee dat ze op die leeftijd hun gedachtepatronen toch niet meer kunnen veranderen.’ Dat is onterecht, aldus Rhebergen in de Volkskrant. Onderzoek laat zien dat therapie op latere leeftijd net zo goed werkt als bij jongere mensen.

Antidepressiva

Ouderen gebruiken wel vaak langdurig antidepressiva. Zijn we dan niet eenzaamheid aan het medicaliseren? ‘Dat wordt vaak geroepen: alsof psychiaters voor alles een pil geven. Je moet als behandelaar altijd goed kijken: wat is er nou eigenlijk aan de hand? Ik zeg ook niet dat psychiaters een toverstokje hebben, dat we elke depressie kunnen oplossen. Die sombere stemming en die eenzaamheid hebben misschien wel maatschappelijke oorzaken. Daar moeten we als samenleving wat mee. Maar er is ook een deel van de ouderen die een depressie heeft, waar we wel degelijk wat mee kunnen. Mijn oproep is: laten we hier met z’n allen goed op letten.’

 

.’