Opnieuw meer mensen overleden na val

Ondanks de groeiende aandacht voor valpreventie sterven er in Nederland elke dag 17 mensen door een val: een verdubbeling sinds 2010. Geregeld blijven ouderen na een uitglijder lang van hulp verstoken, omdat ze bijvoorbeeld niet bij hun telefoon kunnen.

Een valpartij staat met kop en schouders bovenaan de lijst van de meest voorkomende niet-natuurlijke doodsoorzaken in 2022. Dat blijkt volgens Het Parool uit een analyse van het CBS naar doodsoorzaken.

Hoewel er meer aandacht is voor valpreventie en het invoeren van valprogramma’s, blijft het aantal slachtoffers elk jaar toenemen. Sinds 2010 is in Nederland het aantal mensen dat aan de gevolgen van een val overlijdt verdubbeld. Het gaat dan om mensen die vallen, struikelen, uitglijden en binnen dertig dagen overlijden aan de verwondingen, bijvoorbeeld een gebroken heup. Een val van de fiets telt niet mee in deze cijfers.

Niet alleen vergrijzing

Volgens hoofdsocioloog Tanja Traag van het CBS is de stijging niet alleen toe te schrijven aan de vergrijzing, want in de cijfers is daarvoor gecorrigeerd. Opvallend is dat het aantal valpartijen bij thuiswonende ouderen ongeveer gelijk blijft. Vaak wordt als oorzaak van dodelijke valpartijen genoemd dat mensen langer zelfstandig thuiswonen. Ouderen zouden van lieverlee zelf maar op dat gammele trapje gaan staan om de ramen te lappen. Met alle gevolgen van dien.

Gestapelde ziekten

“Dat was ook onze gedachtegang,” zegt Traag in Het Parool, “maar de data over de niet-natuurlijke doodsoorzaken laten dus niet zien dat ouderen tegenwoordig thuis meer risico lopen op een fatale val.”Wel denkt Traag dat in zijn algemeenheid meespeelt dat ouderen steeds ouder worden, met meer gestapelde ziekten, waardoor ze kwetsbaarder zijn voor overlijden na een val. Tachtigplussers zijn met 79 procent de grootste groep, met de grootste stijging onder negentigplussers. Vrouwen zijn in de meerderheid.

Valpreventieweek

“Dit is hét moment om in te zetten op valpreventie”, constateert Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL, in de Telegraaf bij aanvang van de Valpreventieweek (2-8 oktober). “Anders zal dat aantal alleen maar toenemen.” Gemeentes zijn sinds dit jaar verplicht om valpreventie aan te bieden, wanneer ze subsidie aanvragen om invulling te geven aan het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) dat in januari is gesloten tussen het ministerie van VWS, gemeentes, GGD’en en de zorgverzekeraars.

Eenvoudig te voorkomen

Via huisartsen, wijkzorg of fysiotherapie moeten de gemeentes actief senioren benaderen om een cursus te volgen. “Vallen wordt bijna als iets gezien dat nu eenmaal bij ouder worden hoort. Je struikelt wat sneller, valt van een trap of uit bed. Maar het ís niet normaal. En het is relatief eenvoudig te voorkomen”, stelt Bakker.

Balans terug

Een valpreventiecursus brengt de balans terug in het leven van de ouderen. “Met eenvoudige oefeningen – hou je even vast als je opstaat bijvoorbeeld – kun je het aantal valpartijen structureel verminderen. Als dit landelijk wordt uitgerold, zul je dat terugzien in de cijfers”, aldus de directeur van Veiligheid NL in de Telegraaf.