Het mes gaat in de onnodige zorg

Dertien veelvoorkomende zorghandelingen in het ziekenhuis verdwijnen binnenkort uit de richtlijnen, meldt de Volkskrant. Het gaat om zorg waarvan niemand beter wordt. Artsen én patiënten zijn enthousiast. ‘We stoppen met de overbodige belasting van patiënten.’

Niet meer standaard een operatie bij een simpele blindedarmontsteking. Geen opname meer bij een licht herseninfarct. En als een baby in het vruchtwater heeft gepoept, mag die eerder naar huis. Elf wetenschappelijke artsenverenigingen schrappen binnenkort gebruikelijke vormen van zorg uit hun richtlijnen. Het gaat om zorg die de artsen sinds jaar en dag standaard leveren, maar waarvan zij inmiddels het nut niet meer inzien.

Opvallende wijzigingen

Vandaag wordt volgens de Volkskrant officieel welke opvallende wijzigingen de wetenschappelijke verenigingen doorvoeren. Het is voor het eerst dat op zulke grote schaal zorg uit de artsenrichtlijnen verdwijnt. Jaarlijks hoeven zeker honderdduizend patiënten hierdoor geen plasbuisonderzoek, vaginaal onderzoek, operatie of andere vorm van zorg meer te ondergaan. Het scheelt bijna 70 miljoen euro aan kosten, geld dat naar verwachting nodig is voor andere patiënten, zoals mensen die op een wachtlijst staan.

Geen meerwaarde voor de patiënt

Het is het resultaat van het project Less is More, dat oorspronkelijk is bedacht door maag-darm-lever­artsen, maar dat andere specialismen nu ook omarmen. Volgens Sjoerd Repping, voorzitter van het overheidsprogramma (Zorgevaluatie en Gepast Gebruik) dat het project begeleidt, leveren artsen veel zorg waarvan nooit wetenschappelijk is bewezen dat het meerwaarde voor de patiënt oplevert. Over het uitgangspunt zegt hij in de Volkskrant: ‘Niet langer: we blijven dit doen totdat er bewijs is dat ik met deze zorg kan stoppen. Maar: er is geen bewijs dat deze vorm van zorg zinvol is, dus daarom doen we het niet.’

Baat het niet, dan schaadt het wel

De huidige artsenrichtlijnen zijn grotendeels opgesteld in een tijd dat er nog geld en menskracht genoeg was. Repping: ‘De basisgedachte was dan vaak: baat het niet, dan schaadt het niet. We moeten naar een totaal andere werkwijze, want als het niet baat, dan schaadt het wel. Een patiënt gaat natuurlijk niet dood van een extra controlebezoek, maar dat bezoek belast wel de patiënt en het zorgsysteem.’

Ook goed voor de patiënt

Ook de patiëntenfederatie is volgens de Volkskrant betrokken en enthousiast. ‘Er heerst af en toe het beeld van de patiënt als rups­je-nooit-ge­noeg, dat altijd maar meer zorg wil’, zegt een woordvoerder. ‘Dat beeld herkennen wij totaal niet. Als er minder zorg mogelijk is, zonder dat dit de kwaliteit schaadt, is dat goed voor zowel de patiënt als voor de zorg als geheel.’