Heeft een operatie nog wel zin?

De gezondheidskosten groeien harder dan ons nationaal inkomen, en dat is onhoudbaar. Op korte termijn gaat dit automatisch ten koste van andere dringende zaken voor defensie, milieubeleid, woningbouw, innovatie, onderwijs en armoedebestrijding. Dat schrijft Ronald Bartels, hoogleraar en neurochirurg in Radboudumc, in Trouw.

De financiële wurggreep van de gezondheidszorg zal groter en groter worden. Om de kosten te beteugelen, moet de zorg anders ingericht worden. Nu heeft iedereen recht op de zorg die mogelijk is. Maar op dit moment wordt de zin van het handelen eigenlijk alleen bij zeer oude mensen of ernstig zieke mensen actief ter discussie gesteld. De Nijmeegse hoogleraar beschrijft in Trouw een andere aanpak waarbij iedereen recht op zorg heeft en zorg krijgt, maar wel met voorwaarden: mits die zorg een waardevolle toevoeging aan het leven inhoudt.

“Voordat artsen tot handelen overgaan, overleggen ze met patiënt en familie. Deze aanpak zou kunnen betekenen dat iemand niet automatisch een dure behandeling krijgt die relatief een beperkte tijd aan het leven toevoegt of de kwaliteit van leven niet wezenlijk verbetert.” Voor alle soorten medische handelingen kan volgens Bartels zo’n afweging worden gemaakt worden. Niet iedereen komt dan meer in aanmerking voor een behandeling.

Moreel dilemma

Tegenstanders zullen ongetwijfeld aanvoeren dat je de uitkomst voor de individuele patiënt nooit honderd procent kunt voorspellen, zo merkt prof. Bartels in Trouw op.  “Dat is zonder meer waar. Maar hoeveel verslechterende patiënten accepteren we tegenover die éne patiënt van wie de gezondheid na behandeling wel verbetert, en vooral tegen welke kosten?” Deze discussie vraagt volgens Bartels om inbreng van alle betrokken partijen. “Met name de toegevoegde waarde in tijd, op maatschappelijk vlak of anderszins is een groot moreel dilemma.”

Bewustwording

De discussie zal naar de mening van de neurochirurg in ieder geval bijdragen aan maatschappelijke bewustwording dat er grenzen zijn. “De voorgestelde benadering kan mijns inziens verantwoorde zorg opleveren waarbij de kosten niet tomeloos kunnen groeien. Een adequate gezondheidszorg blijft zo haalbaar.”