Bij ouderen kijken we snel streng: is dit dementie?

De Amerikaanse president Joe Biden oogde tijdens een recent tv-debat verward. Dat een 81-jarige weleens iets vergeet, is normaal. Het hoort bij ouder worden, schrijft Trouw, het geheugen heeft simpelweg iets meer tijd nodig om informatie te verwerken. Maar wanneer is vergeetachtigheid een normaal onderdeel van ouder worden, en wanneer wordt het zorgelijk?

“Tja, bij oudere mensen gaan we al snel een beetje streng zitten kijken: is dit dementie?” Marco Blom, hoofd wetenschappelijk onderzoek bij Alzheimer Nederland, herkent die tendens. “Ik denk dat ook jij en ik weleens wat vergeten. Alleen, wij wijten dat dan aan andere dingen, zoals stress.”

Hersenvolume krimpt

Op de situatie-Biden gaat Blom in Trouw niet in. Maar in het algemeen wil hij wel iets zeggen over wat er gebeurt in de hersenen bij ouder worden. Al verschilt dat van persoon tot persoon, er is veel variëteit, leeftijd is daarvoor geen goede indicator. “Bij iedereen die ouder wordt krimpt het hersenvolume,maar dat heeft niet bij iedereen consequenties. Die consequenties krijg je pas als in de hersenen dingen stuk gaan. Als er eiwitophopingen komen, of als de doorbloeding in bepaalde hersengebieden slecht wordt. Het risico daarop neemt toe met het stijgen van de leeftijd.”

Rust roest

Er is een verschil tussen onschuldige vergeetachtigheid en geheugenproblemen of geheugenverlies, zegt Blom in Trouw ook. Vergeetachtig worden, overkomt iedereen. Het is onschuldig en is bij ouderen vaak verwant aan het fenomeen ‘rust roest’. “Eigenlijk zou je alles wat je leert moeten blijven oefenen, steeds weer opnieuw verbindingen leggen met die kennis. Alles wat je niet gebruikt zakt een beetje weg.” Wie geheugen blijft trainen, bouwt bovendien ‘cognitieve reserve’ op, die helpt om het geheugen te beschermen.