Aan de grenzen van het stemrecht

Wat gebeurt er met al die stemmen van dementerenden, al dan niet in een verpleeghuis, vraagt psychiater Yolande de Kok zich af in een blog bij Medisch Contact.

“Een deel van die stemmen zal door gemachtigde familieleden worden uitgebracht, waarbij sommigen in de geest van hun familielid zullen stemmen en anderen gewoon hun eigen keus zullen maken. Met alle statistieken en analyses die in verkiezingstijd over ons worden uitgestort, is het bijzonder dat we hier niets over horen. Het grootste deel van de stemmen van dementerenden zal verloren gaan, wat inherent is aan de ziekte, maar ook betekent dat deze groep zich op geen enkele manier kan laten horen.

Niet te overzien

Bij sommige groepen die moeite hebben met stemmen, vanwege lichamelijke beperkingen of vanwege cognitieve problemen, is er enige vorm van stemhulp. De vraag is of voor (beginnend) dementerenden ook zoiets mogelijk zou zijn en of dat wenselijk is, aldus de psychiater in haar blog bij Medisch Contact. “Wat is de waarde van de stem van iemand die de programma’s en te verkiezen politici helemaal niet zal kennen (zoals overigens ook een aanzienlijk deel van de niet-dementerende stemgerechtigden) en die zich op geen enkele manier een beeld van de toekomst kan vormen, voor wie zelfs de dag van morgen niet te overzien is?”

Twee mogelijkheden

Anderzijds, voegt De Kok hieraan toe, wat betekent het als een bepaalde groep op geen enkele manier vertegenwoordigd wordt? “Stemmend als gemachtigde, op een integere manier – dus zonder uit te gaan van je eigen keus ­– zijn er twee mogelijkheden: stemmen vanuit het algemeen belang van hulpbehoevende ouderen en/of dementerenden (een cynische keus, omdat maar weinig verkiezingsprogramma’s zich daarover uitspreken) of stemmen in de geest van degene wiens stem je uitbrengt.”