Unieke levensfase, nieuwe kansen

Als het over ouderen gaat, gaat het vaak over problemen. Onzin, zegt hoogleraar Tineke Abma, die een boek schreef met levenslessen van ouderen: Nieuw Oud.

Abma (hoogleraar ouderenparticipatie aan de Universiteit Leiden, directeur van de Leyden Academy on Vitality and Ageing én bijzonder hoogleraar Kunst & Gezondheid aan de Erasmus Universiteit) pleit er volgens De Correspondent voor om ‘de ouderdom’ als een unieke ‘levensfase’ te zien, waarin zich nieuwe kansen voordoen.

Wat zijn die nieuwe kansen?  Op die vraag zegt Abma tegen De Correspondent: ‘Na je 67e doen zich vaak nieuwe levensvragen voor, vragen waar je eerder in je leven niet aan toekomt. Als je jonger bent, ben je druk met school, een opleiding, een gezin, een carrière. Er is weinig tijd om stil te staan bij vragen als: “Wie ben ik eigenlijk? Wie zou ik wíllen zijn? Hoe ben ik geworden wie ik ben? En hoe kan ik mijn leven nog verder verrijken?” Wanneer je oud bent, krijg je vaak wat meer ruimte om na te denken over wat je echt belangrijk vindt. Vaak is dat verbondenheid, of nieuwsgierigheid.’

Wat speelser

‘En als je niet continu economisch productief hoeft te zijn, kun je wat speelser in het leven staan. Dat is natuurlijk wel makkelijker als je genoeg sociaal, financieel en cultureel kapitaal hebt. Maar toch: de ouderdom is een uitnodiging om te onderzoeken of je je potentie ten volle hebt kunnen ontplooien.’

Herinneringswerk

Het ‘herinneringswerk” waarover Abma in haar boek schrijft is een proces van terugkijken, maar ook van bedenken: wat komt hierna? Wat ga ik doen met de misschien wel 25 of 35 jaar die ik nog heb? Tegen De Correspondent  zegt Abma hierover: “Ouderen kunnen daar best hulp bij gebruiken, maar werkgevers en pensioenfondsen voelen zich daar niet verantwoordelijk voor. Die denken: het is financieel goed geregeld, en dat is genoeg. Maar dat is niet genoeg. Er zijn gelukkig steeds meer coaches en sociale ondernemingen die ouderen hierin begeleiden. Veel ouderen kunnen dankbaar terugkijken, zich verzoenen met hun leven en vanuit daar tot bloei komen. Maar ik zie ook mensen die zich terugtrekken en zich in de steek gelaten voelen.’