Ouder worden als ervaring

Onze levensverwachting stijgt razendsnel. Maar dezelfde samenleving die het mogelijk maakt dat mensen massaal ouder worden, werpt ook drempels op. Filosoof Suzanne Biewinga (70) ging daarover met bijna honderd ouderen in gesprek. Ze promoveerde in januari 2025 aan de Universiteit van Amsterdam. Naast het proefschrift is er nu ook een volgens Trouw fris en toegankelijk ‘gewoon’ boek dat sinds februari in de winkels ligt: Ouder worden als ervaring.

In haar boek pleit Biewinga onder meer voor een betere verdeling van leren, werken, zorgen en vrije tijd over de gehele levensloop, zodat de ouderdom een minder losgezongen levensfase wordt. “Ik denk ook dat we het pensioen flexibel moeten maken. Waarom zou je moeten stoppen met werken als je 67 bent? Natuurlijk moeten we opkomen voor mensen met zware beroepen, maar veel mensen varen er juist goed bij om door te blijven werken.”

Doorgaan met ‘handelen’

En als mensen wel stoppen met betaald werk, stelt Biewinga volgens Trouw in navolging van filosoof Hannah Arendt, zullen ze altijd blijven zoeken naar mogelijkheden om door te gaan met ‘handelen’. “Want alleen in interactie met anderen kunnen mensen hun leven betekenis geven.”

Nieuwe erecode

Verder breekt Biewinga een lans voor een nieuwe ‘erecode’ rond ouder worden. daarover zegt zij in Trouw: “Als je het samenvat, is dat ‘staan voor wie je bent’, met een gevoel van eigenwaarde. Ouderdom wordt nu vaak verbonden met schaamte, maar waarom eigenlijk? Dat is bizar, het is gewoon één van de stadia van het leven.”

Slachtofferschap verlamt

Het initiatief voor zo’n nieuwe erecode ligt ‘onontkoombaar’ bij ouderen zelf, vindt Biewinga. Slachtofferschap verlamt, en daarom is het van belang dat zelfbewuste ouderen naar buiten treden en laten zien wie ze willen en kunnen zijn. Bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk, kunst, hobby’s, door voor anderen te zorgen of bij te springen in de gezinnen van hun kinderen. En soms ook door bestuurswerk of door politiek actief te worden. Zelf hoopt Biewinga volgens Trouw met haar onderzoek ook anderen te inspireren, en te laten zien dat ouder worden een doorgaand proces van persoonlijke ontwikkeling is waarin je altijd aan iets nieuws kunt beginnen.