Met agisme neem je eigen regie af

Agisme? Nooit van gehoord. Toch zit leeftijdsdiscriminatie diep geworteld in ons onderbewustzijn en onze maatschappij. Het vooroordeel dat een ouder iemand minder competent zou zijn, kan gevolgen hebben op allerlei gebieden.

Op de Fontys Hogeschool wordt volgens het Eindhovens Dagblad agisme al een tijdje onderzocht. “Het gaat over ons denken over oudere mensen”, legt Iris van Venrooij uit, bij Fontys docent toegepaste gerontologie. “Welke houding hebben we ten opzichte van oudere mensen? En hoe gedragen we ons tegenover ze? Daarbij is bepalend wat je zelf denkt, hoe je er zelf naar kijkt.” “Ik betrap mezelf er wel eens op dat ik denk: wat een schattig oud omaatje”, schetst Van Venrooij.

Systemen en wetten

Wat vooral zorgelijk is, stelt haar collega Eric Schoenmakers, is dat je ervan uitgaat dat mensen bepaalde dingen niet kunnen. “Je neemt ze zo hun eigen regie af.” Schoenmakers is docent bij de masteropleiding Healthy Ageing en onderzoeker bij het Fontys Centre of Expertise Health. “Dat zijn niet alleen aannames, het zit ook in systemen en wetten.”

Minder ondernemend

Uiteindelijk gaan ouderen zichzelf ook zo zien, stelt Schoenmakers. ,,Er is in de wetenschap voldoende bewijs dat oudere mensen zichzelf stereotyperen. Het gevolg is dat ze bepaalde dingen niet meer doen. Ze worden minder ondernemend en gaan situaties vermijden. Kortom, ze gaan zich gedragen naar het beeld dat anderen van ze hebben.”

Ingebakken in beeldvorming

In wet- en de regelgeving moet volgens Schoenmakers goed gekeken worden of daarin geen onterechte leeftijdsdiscriminatie voorkomt. Dat geldt ook voor het onderwijs. Daar zit agisme ingebakken in de beeldvorming van studenten en docenten, maar ook in de manier waarop studies zijn opgebouwd, zegt Van Venrooij.

Age-friendly Thinking

Bij Fontys wordt onder de noemer ageing for society geprobeerd thema’s als veroudering en vergrijzing meer in te bedden in het onderwijs. Vanaf september gaan studenten van de minor Age-friendly Thinking hun eigen beelden van oudere mensen en veroudering in kaart brengen, en onderzoeken ze vervolgens of die beelden wel kloppen.