Snellere verhoging AOW-leeftijd?
Een volgend kabinet moet fors ingrijpen in de begroting om te voorkomen dat de rijksfinanciën ontsporen, aldus een rapport van de meest invloedrijke ambtelijke top in Den Haag.
De Studiegroep Begrotingsruimte dwingt alle politieke partijen hun plannen eraan te spiegelen. Het nieuwe kabinet moet volgens het advies niet alleen de begroting op orde brengen, maar ook voor de verdere toekomst de zorg- en AOW-uitgaven inperken. Bijvoorbeeld door een snellere verhoging van de AOW-leeftijd. Over vijf jaar is de overheid bijna 10 miljard euro meer kwijt aan de AOW, omdat steeds meer mensen met pensioen mogen en de AOW-leeftijd de komende jaren niet zal stijgen.
Meer AOW-gerechtigden
De Algemene Ouderdomswet (AOW) is zeer gevoelig voor de gevolgen van vergrijzing. Tussen 2023 en 2032 nemen de geraamde uitgaven aan de AOW toe van 48 naar 57 miljard (in constante prijzen). Dit betekent een stijging van 19% die vrijwel volledig kan worden toegeschreven aan een groter aantal AOW-gerechtigden.
Afspraak in Pensioenakkoord
Het percentage van het BBP dat wordt besteed aan de AOW zal stijgen van 4,6% in 2023 naar 5,2% in 2028. De koppeling van de AOW-leeftijd aan de levensverwachting is een belangrijk instrument om de gevolgen voor overheidsfinanciën te temperen. Om deze reden is reeds een belangrijke stap gezet, door per 2025 de AOW-leeftijd te koppelen aan de levensverwachting. Een stijging van de resterende levensverwachting vanaf 65 jaar met 1 jaar leidt hierdoor automatisch tot een verhoging van de AOW-leeftijd met 8 maanden (zogeheten 2/3-koppeling). De 2/3 koppeling is afgesproken in het Pensioenakkoord met als reden dat hiermee de verhouding werkzame leven en pensioen ongeveer gelijk blijft. Deze maatregel zorgt niet alleen voor minder sterke groei van de AOW-uitgaven, maar ook voor hogere belastinginkomsten omdat mensen langer blijven werken.
Uitkeringen omlaag
De groei van de AOW-uitgaven kan verder worden verminderd door de AOW-leeftijd sneller te laten meestijgen met de levensverwachting, bijvoorbeeld invoering van een 1-op-1 koppeling (1 jaar toegenomen levensverwachting leidt tot 1 jaar verhoging van AOW-leeftijd).” Andere maatregelen – zoals een verlaging van de uitkeringshoogte – zijn uiteraard ook mogelijk.”