Democratische vakbond ten dode opgeschreven

Uitgerekend nu de FNV in diepe crisis verkeert, publiceert vakbondsprofessor Paul de Beer (67) zijn boek Polderen en strijden, over de hoogte- en dieptepunten van de vakbond in de afgelopen 25 jaar.

Als je in zijn boek terugkijkt naar de afgelopen kwarteeuw is volgens de Volkskrant pensioen een van de grootste thema’s geweest binnen de FNV. De Beer: ‘Ja, er is een mooie stelling van de Engelse econoom Alison Booth: een democratische vakbond is ten dode opgeschreven.’

Jongere leden haken af

Haar redenering is, aldus De Beer in de Volkskrant: we beginnen met een vakbond die een redelijke weerspiegeling vormt van de beroepsbevolking. ‘Maar zodra de beroepsbevolking gaat vergrijzen, zal het aandeel ouderen per definitie groeien en het aandeel jongeren afnemen en zullen de belangen van ouderen steeds sterker gaan wegen. Daardoor zullen jongere leden zich niet meer herkennen in de vakbond en afhaken. Daardoor stijgt de leeftijd nog verder en daarmee het belang van de ouderen. Totdat alleen gepensioneerden overblijven.’

Vergrijsd ledenbestand

Dat zie je volgens De Beer nu bij de FNV gebeuren. Er zijn wel wat uitzonderingen, bijvoorbeeld in het onderwijs. ‘Maar op de meeste plekken zie je dat het ledenbestand nog veel vergrijsder is dan de beroepsbevolking zelf. En toch denkt elke nieuwe voorzitter het tij te kunnen keren.’