Slapend sterven niet op bestelling

Het aantal Nederlanders dat sterft met palliatieve sedatie was nog nooit zo hoog als nu, schrijft NRC.

‘Slapend sterven’ – zo noemen patiënten en hun naasten het vaak – heeft de afgelopen jaren een opvallende vlucht genomen. Bijna een kwart (23 procent) van de mensen overlijdt intussen op deze manier, blijkt uit het Sterfgevallenonderzoek, dat onderdeel is van de vierde evaluatie van de Euthanasiewet. In 2005 ging het nog om 8 procent van alle sterfgevallen en in 2015, de vorige keer dat het op deze manier werd gemeten, 18 procent.

Wankel evenwicht

De ruim twintig zorgverleners die NRC sprak over beslissingen rondom de dood, zijn behoedzaam als ze over de beslissingen voorafgaand aan palliatieve sedatie spreken. Ze wijzen op de regels en de richtlijnen, die ze moeten volgen. Ze benadrukken dat een patiënt niet door maar mét palliatieve sedatie hoort te sterven. Die balans kan in sommige gevallen een wankel evenwicht zijn.

Verkeerde aannames

Behoedzaamheid is er ook omdat er veel verkeerde aannames zijn over palliatieve sedatie. In hun wachtkamers en ziekenhuisbedden ontmoeten zorgverleners regelmatig patiënten en naasten die denken dat palliatieve sedatie een soort „euthanasie light” is, zegt een hospice-arts. „Dat het iets is wat je krijgt op bestelling.”

Rechtszaken

Dat zorgverleners voorzichtig zijn als ze over dit onderwerp spreken, is om nog een reden begrijpelijk: in de loop der jaren zijn er verschillende rechtszaken geweest waarin artsen verdacht werden van moord of doodslag terwijl zij zeiden dat ze palliatieve sedatie toepasten.

Minder vaak acute dood

Wat in elk geval meespeelt bij de toename van palliatieve sedatie, is dat mensen ouder worden en minder vaak acuut doodgaan, aan een hartaanval of een infectie, en daardoor in de laatste jaren voor hun dood vaker en langer ziek zijn – en langer kunnen lijden dus.

Zijn we aan het oversederen?

De zorgverleners die NRC sprak, kunnen wel gissen naar de reden voor toename van palliatieve sedatie – patiënten met minder tolerantie voor pijn, patiënten die er vaker om vragen, artsen die eerder verzoeken inwilligen – echt weten doen ze het niet. „Als maatschappij horen we te weten hoe het komt dat die cijfers zo gestegen zijn.”. „De vraag is, of we hier in Nederland aan het oversederen zijn.”