Derde jaar op rij met oversterfte

In 2022 overleden 170 duizend mensen. Dat waren er 14,5 duizend (9,3 procent) meer dan verwacht. In iedere leeftijdsgroep was de sterfte hoger dan verwacht. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige jaarcijfers.

De oversterfte in 2022 was iets lager dan in 2021 en 2020, maar een stuk hoger dan in jaren met zware griepgolven (zoals 2015 en 2018). In de eerste drie maanden van 2022 was er geen oversterfte, maar vanaf eind maart wel. Sinds die tijd was er in vrijwel elke week oversterfte.

Meer oversterfte Wlz-zorggebruikers

In 2022 overleden volgens het CBS iets meer dan 65 duizend mensen die zorg ontvingen in het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz), zoals bewoners van verpleeghuizen. Dat waren er 7,4 duizend meer dan verwacht; dat is een oversterfte van 13 procent. Onder de overige bevolking was de oversterfte met 6 procent lager dan onder de Wlz-zorggebruikers. Er overleden 104 duizend mensen, 7 duizend meer dan verwacht.

Levensverwachting iets toegenomen

De levensverwachting bij geboorte is in 2022 weer gestegen. Deze komt uit op 80,1 jaar voor mannen en 83,1 jaar voor vrouwen. Dat is voor mannen 5 maanden meer dan in 2021, en voor vrouwen 1 maand meer. Ondanks deze toename lag de levensverwachting nog 4 (mannen) en 5 maanden (vrouwen) onder het niveau van 2019. Gemiddeld genomen neemt de levensverwachting ieder jaar juist een beetje toe, maar tijdens de coronapandemie viel deze iets lager uit.

Waar komt de oversterfte vandaan?

Dat de coronapandemie van alles teweeg zou brengen in de statistieken van leven en dood, dat hadden demografen wel verwacht. Maar inmiddels lijkt er iets grondig mis, aldus een analyse van de Volkskrant aan de hand van tien grafieken: Vorig jaar gingen er in maar liefst 38 van de 52 weken meer mensen dood dan vóór corona het geval was. Meer dan tien onderzoeken zijn inmiddels van start gegaan om met spoed uit te vogelen hoe dat komt. Definitieve antwoorden op de vraag waar de oversterfte vandaan komt zijn er nog niet. Maar dat wil volgens de wetenschapsredacteur van de Volkskrant nog niet zeggen dat onderzoekers geen idee hebben wat er speelt. Want aanwijzingen en gegronde vermoedens zijn er wél.