Senioren Journaal van maandag 11 mei

Sterfte in langdurige zorg 50% hoger

In week 17 (20 april tot en met 26 april) stierven 1 708 mensen die langdurige zorg kregen. Dit aantal is volgens het CBS  bijna 50 procent hoger dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. Het gaat om mensen die in een verpleeg-, verzorgingshuis of andere zorginstelling wonen, en mensen die thuis zorg kregen. Bij de rest van de bevolking daalde de sterfte niet verder door.

Vitale oudere voelt zich gediscrimineerd

‘Dor hout’, ’60-min-economie’, ‘kwetsbare ouderen’: senioren hebben genoeg van de discriminatie. Het Nationaal Ouderenfonds waarschuwt voor stigmatisering, meldt Trouw. “Premier Rutte, koning Willem-Alexander, te vaak gebruiken zij en anderen het woord ‘zwak’ als synoniem voor ouderen. Daarmee serveren zij een groot deel van onze samenleving direct af.” Het risico is dat kwetsbaarheid zo een stigma wordt, betoogt directeur Corina Gielbert.

Faciliteren werd controleren

De verregaande vrijheidsbeperkende maatregelen in zorgcentra laten een nieuwe opgave zien, schrijft Petra Bollen (onderwijskundige) uit Stiens in de Leeuwarder Courant: er is een herijking van de onderlinge verhoudingen nodig. Haar ouders – 93 en 88 jaar – vallen onder de groep van kwetsbare ouderen, maar zijn nog altijd zelfstandig denkende en functionerende mensen. “Hun vraag om maatwerk wordt echter als opstandig en dwingend bestempeld. Deze weken heb ik de rol van de zorg zien veranderen van faciliterend en ondersteunend naar regulerend, voorschrijvend en controlerend.”

Veel ouderen durven niet meer naar buiten

Uit onderzoek van het Rode Kruis blijkt volgens Hart van Nederland dat 30 procent van de ouderen liever niet naar de supermarkt gaat. Een even groot deel geeft aan sowieso niet graag meer buiten te komen. Het Rode Kruis roept op om rekening met elkaar te blijven houden. “Misschien heb jij geen zorgen wanneer je in de supermarkt per ongeluk te dichtbij iemand komt . Voor een ander, die meer risico loopt, kan dit wèl voor veel stress zorgen.”

Lange overgangsperiode pensioenstelsel

Het nieuwe pensioenstelsel kan pas in 2027, met een ‘big bang’, echt ingaan. Dat plan ligt op tafel bij de uitwerking van het pensioenakkoord, bevestigen ingewijden volgens Het Financieele Dagblad. Zoveel mogelijk pensioenfondsen en andere pensioenaanbieders zouden dan in een keer overgaan naar de nieuwe spelregels. Een nadeel is dat werkgevers en werknemers formeel nog jaren vastzitten aan het oude regime en er een lange overgangsperiode nodig is.

Drama nodig om aandacht te krijgen

In tijden van crisis is het voor mensen die afhankelijk zijn van anderen extra lastig om de juiste zorg te krijgen. Zij staan laag in de pikorde, schrijft Trouw. Intussen gaat het beter en staat ouderenzorg niet meer achteraan, maar daar was wel drama voor nodig. Pas toen de sterftecijfers omhoog schoten en in sommige verpleeghuizen de helft van de bewoners stierf, gingen aandacht en hulpmiddelen ook daarheen. Drama, en het liefst beeld van het drama, is nodig in de harde strijd om aandacht.

Grootouderdilemma in coronatijd

Nu de scholen weer opengaan, snakken veel ouders naar de helpende hand van oma of opa. En ook grootouders zelf staan te popelen om hun kleinkinderen weer op te vangen. Alleen, schrijft de Volkskrant: is het wel verstandig? Het officiële standpunt van de overheid is al weken ongewijzigd: nee. Toch is er in de praktijk wel wat speelruimte. ‘De ene zestiger is de andere niet’,  zegt het RIVM, ‘dus we doen wat dat betreft een beroep op het gezonde verstand.’ Maar, zegt het RIVM ook: ‘Boven de 70 vallen mensen echt in de risicogroep en doen ze er verstandig aan om de maatregelen strikt na te leven.’

Ook isolatie is iets wat voorbijgaat

Hoe vergaat het de tachtigplussers die na 16 maart in zelfisolatie zijn gegaan? Ze wandelen allemaal, is te lezen in Elsevier Weekblad, bellen met de kinderen, vervelen zich niet, besteden tijd aan een liefhebberij, en vooral: ze zeuren en klagen niet. Ook al zijn ze dubbel kwetsbaar – voor het virus, en voor kritiek. Senioren hebben soms als jong kind de oorlog meegemaakt en de schrale jaren van de wederopbouw. Misschien heeft die periode hen wat harder gemaakt. En al ligt het grootste deel van hun leven achter hen, ze maken wat van het heden. Ook isolatie is iets wat voorbijgaat.

‘Liever dood aan corona dan aan eenzaamheid’

Sommige kinderen besluiten in deze coronatijd zelf voor hun hulpbehoevende vader of moeder te gaan zorgen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, aldus ervaringen in het AD. “Als mijn moeder gaat dwalen en de situatie onhoudbaar wordt, zullen we haar misschien toch moeten verhuizen…” Volgens Amaris Zorggroep zit de grootste aarzeling zit in de eenzaamheid die op de loer ligt, nu er in het verpleeghuis geen bezoek ontvangen mag worden. Een dochter zei vorige week nog: “Liever dat mam doodgaat aan corona, dan aan eenzaamheid.”

Naar maatwerk in het verpleeghuis

Onder strikte voorwaarden mogen in een aantal plaatsen verpleeghuisbewoners vanaf vandaag één vaste bezoeker ontvangen. Betrokkenen vinden dat te rigide, schrijft de Volkskrant.  De ene oudere wil zijn kinderen zien, de andere vaart juist wel zonder bezoek. ‘Het betrekken van familie en bewoners in die afweging is zoek’, zegt directeur Tineke Abma van Leyden Academy on Vitality and Ageing. ‘Het zijn heel moeilijke dilemma’s die je het liefst open zou bespreken. Pas dan kun je tot maatwerk komen, tot een afweging wat voor welke bewoner goede zorg is.’

‘Laat uw moeder begaan’

Mijn oude moeder lapt thuisblijfregels aan haar laars, is een van de onderwerpen in de rurbriek van Beatrijs Ritsema in Trouw. Het advies: “Zelfs als het voor iemand van bijna tachtig onverstandig is, kunt u het haar toch niet verbieden. Uw moeder woont zelfstandig en draagt zelf de verantwoordelijkheid over haar leven. Laat haar begaan.”

Verstandig of angstzaaiend kleinkind?

De oma (85) en opa (86) van radiomaker Malou Holshuijsen kregen weer familie op bezoek. Dat keurde ze af, schrijft ze in Het Parool, maar is dat terecht? Op zoek naar antwoorden raadpleegde ze deskundigen. “Het is verdomde moeilijk. Ik hoop dat ik bij een volgende confrontatie het gesprek verstandiger zal voeren en dat mijn familie wil nadenken over het dragen van een gezamenlijke burgerplicht.”

Midden in de samenleving blijven staan

In de Volkskrant roept de voorzitter (67) van de PvdA Deventer senioren op aan te passen aan een hoger belang: een samenleving voor iedereen. “Verbind je aan een gewone partij, in plaats van dat ego-seniorisme”. “Zorg dat je –grijs en wijs- midden in de samenleving blijft staan.”

Notities van een overgrootmoeder

Oud zijn is lastig, vindt de 81-jarige Deborah Campert (echtgenote van Remco Campert).  Ze schreef er een geestig boekje over (Wij knippen de wind; notities van een overgrootmoeder), schrijft Trouw, dat met haar sprak. ‘Alles is nu terugkijken, alles wás. Het wás leuk, het ís niet meer leuk. Dit is geen fase om naar uit te kijken, dat zul je nog wel merken.” (Brutale lach). Is er ook iets leuk aan oud zijn? “NEE!!! (Langgerekte lach) Met oud wórden heb ik geen moeite, dat gaat vanzelf. Maar oud zíjn, dat wil ik niet. Ik voel me vitaal. Ik heb nog veel energie en zin in het leven. Maar daar kan ik niets mee, behalve een beetje schrijven.”