Palliatieve sedatie lang niet altijd beste keus

In de stervensfase zijn optimale zorg en symptoomverlichting het belangrijkst.

Dit schrijft huisarts (en arts palliatieve zorg) dr. Maarten Scholten in Medisch Contact. Hij is mede door zijn werk in het Verenigd Koninkrijk de laatste jaren anders gaan denken over (het doel van) palliatieve sedatie. Het is zeker niet de enige manier om waardig te sterven, zo heeft hij ervaren.

Keerzijde

Waar Scholten aanvankelijk vooral meende dat Nederland door de mogelijkheden van euthanasie en palliatieve sedatie open en vooruitstrevend was, begint hij steeds vaker het gevoel te krijgen dat hier ook een keerzijde aan zit: Dood en sterfbed worden steeds meer gereduceerd tot een medische aangelegenheid, waarbij voorbij wordt gegaan aan culturele, sociale en relationele aspecten van het sterven, zoals het afsluiten van een geleefd leven, terugblikken, doorgeven, vergeven, etcetera.

Niet de enige manier

Bij het werken in een Engels hospice was voor Scholten de belangrijkste en verrassendste les dat het, om de patiënt een gevoel van regie te geven en een waardige dood te laten sterven, lang niet altijd noodzakelijk is om middelen als continue diepe sedatie of euthanasie in te zetten. “Het is goed dat palliatieve sedatie er is en ingezet kán worden indien geïndiceerd, maar het is niet de enige manier om waardig te sterven.”

Voor extreme gevallen

Met kundige stervensbegeleiding en goede symptoombestrijding is in de meeste gevallen een waardige dood mogelijk, schrijft Scholten in Medisch Contact.  Hij hoopt “dat we hiermee iets van de ‘angst voor de dood’ weg kunnen nemen, zodat patiënten en naasten minder vaak vragen om diepe sedatie, en artsen er minder vaak toe besluiten. Dan kan palliatieve sedatie worden gereserveerd voor extreme gevallen. “Want dat is waarvoor palliatieve sedatie bedoeld is, en niet als modus operandi om ‘slapend te sterven’.”