Met kompas altijd je huis terugvinden

Er is een kompas op komst voor mensen met dementie: de naald wijst altijd naar huis, aldus NRC. Een dertigtal mensen mocht het afgelopen zomer uitproberen. Het gaat om een rond instrument, acht centimeter in diameter, met een roze naald op een witte wijzerplaat.

De bedenker is Rens Brankaert (37), die zich als hoogleraar en lector in Eindhoven en Tilburg bezighoudt met technologische vernieuwingen in de zorg, vooral op het gebied van dementie. Brankaert was nog een twintiger en masterstudent industrial design aan de TU Eindhoven toen hij op het idee van het kompas kwam. Dankzij zijn opa. Die kreeg dementie en verdwaalde steeds vaker tijdens zijn lange fietstochten, vooral op de weg terug als hij moe werd.

Marktlancering in 2026

In 2021 won Rens Brankaert een aanmoedigingsprijs voor jonge dementieonderzoekers à 100.000 euro, uitgereikt door Alzheimer Nederland. De stichting noemde zijn technologie ‘niet-stigmatiserend’ en ‘makkelijk in gebruik’. Vanaf 2023 ging een start-up aan de slag om het kompas klaar te stomen voor de markt. Aumens, zo heet de onderneming, wordt bestierd door twee van Brankaerts voormalige studenten industrial design. Zij hopen volgens NRC op marktlancering in de zomer van 2026. Hoog op hun to-do-list staat een app, te koppelen aan het kompas, die mantelzorgers desgewenst in staat stelt te checken waar de wandelaar zich bevindt.

Voor jarenlange fase

Het kompas is al in trek. Zo’n 25 ouderenzorginstellingen en vertegenwoordigers van ‘dementienetwerken’, verantwoordelijk voor dementiezorg thuis, bestelden het alvast. De eerste versie van het kompas zal mikken op mensen verkerend in de vaak jarenlange fase tussen prille vergeetachtigheid en vergevorderde dementie. Vooral onder hen sloeg het kompas aan, bleek uit de zomerpilot onder dertig mensen in verschillende fases van de ziekte.

Deuren niet langer gesloten

Mensen in een beginstadium kunnen, mits technisch onderlegd, vaak nog uit de voeten met hun smartphonenavigatie en voor mensen met vergevorderde dementie is het kompas vaak juist te ingewikkeld. Niettemin krijgt de start-up belangstellende mailtjes van verpleeghuizen, wier bewoners vaak kampen met een ernstige vorm van dementie. Verpleeghuizen worstelen volgens NRC nog altijd met de in 2020 wettelijk opgelegde plicht hun buitendeuren niet langer te sluiten voor hun bewoners, hoe vergeetachtig ook.