Met je tweede ik veroudering te lijf

Hoe werken onze hersenen? Wat kun je doen als je geheugen je in de steek laat of angst de kop opsteekt? Een virtuele tweeling aan het werk zetten, zegt hoogleraar Jon Andoni Duñabeitia in Trouw.

Noem het een schaduwbrein, of je tweede ik. De Spaanse cognitiewetenschapper Jon Andoni Duñabeitia (44) noemt het de ‘digitale tweeling’. Die is hij met collega’s aan het ontwikkelen. Het wetenschappelijk tijdschrift Nature Mental Health publiceerde deze maand Duñabeitia’s artikel over dit virtuele model van iemands persoonlijke gedachten en gevoelens.

Verouderingsproces vertragen

De hoofdcommentator van het tijdschrift had het over niet minder dan ‘het waarmaken van de belofte van digitale tweelingen’. Wat is die belofte volgens Duñabeitia? In Trouw zegt hij: “Ik verwacht dat deze digitale tweeling mensen sneller uit bepaalde mentale en cognitieve gezondheidsproblemen helpt en mogelijk zelfs het verouderingsproces vertraagt.”

Volgend jaar testversie

Zijn optimisme baseert Duñabeitia, verbonden aan de Nebrija-universiteit in Madrid, op de eerste ervaringen die hij opgedaan heeft met een prototype. Hij is nauw betrokken bij het maken van de digitale tweeling voor psychologische toepassingen. Die is nog niet klinisch getest, maar haar ‘lerend en aanpassingsvermogen’ zijn veelbelovend. “In 2026 is de eerste testversie klaar.”

Ingewikkelde opdracht

“Er staat veel op het spel. Een goed werkend brein en geestelijke gezondheid zijn steunpilaren van menselijk welbevinden. Maar die mentale component is óók kwetsbaar. Veroudering, depressie, angst en neurodegeneratieve stoornissen stellen de geneeskunde voor een ingewikkelde opdracht”, zegt de Spaanse wetenschapper in Trouw.

Behandelingen op maat

Hoop put Duñabeitia uit de mogelijkheden die kunstmatige intelligentie (AI) biedt. “AI stelt ons in staat om enorme hoeveelheden data te analyseren. Daardoor komen aandoeningen vroeger aan het licht. “Door hersengegevens te combineren met emotionele patronen en gedragsinformatie, verzameld via smartwatches en slaapsensoren, kan AI een op de persoon toegesneden model maken met steeds nieuwe, actuele data. Dat is de digitale tweeling van een patiënt. Daarmee kunnen we behandelingen op maat maken en effectievere therapieën ontwikkelen.”