Een ongeluk in je hoofd

De Servische minister Darko Glišić kreeg tijdens een live tv-uitzending een beroerte. Wat moet je doen als iemand opeens warrig gaat praten of geen kracht meer heeft in een arm? Niet wachten met 112 bellen, zegt neuroloog Walid Moudrous in de Volkskrant. In 2023 overleden ruim negenduizend mensen aan een beroerte. Onder hen waren iets meer vrouwen dan mannen. Driekwart is ouder dan 65 jaar.

Je bent met je vriendin in het zwembad en opeens krijgt ze een lamme arm. ‘Ach, ik ben gewoon moe van het zwemmen’, zegt ze. Of: je opa verslikt zich en wil water pakken, maar grijpt steeds naast het glas. Nog eentje: een familielid begint opeens warrig te praten en zijn mondhoek zakt scheef. Bel je 112 of wacht je toch nog even af?

Spoedcursus

Het zijn situaties die de Hartstichting je voorschotelt bij de online spoedcursus levens redden. ‘De verschijnselen kunnen subtiel zijn, maar het zijn de klassieke tekenen van een beroerte’, zegt Walid Moudrous, neuroloog in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam en gespecialiseerd in beroertes, in de Volkskrant.

Ezelsbruggetje

Negen van de tien mensen heeft een scheve mond, spreekt verward of heeft een lamme arm. Ook veelvoorkomend: plots slecht zien aan één oog, acute hoofdpijn of plotselinge draaiduizeligheid. FAST is het ezelsbruggetje om te onthouden: face, arm, speech, time. Ofwel: gezicht, arm, spraak en tijd, snel handelen nadat de symptomen zijn begonnen.

Voorbode herseninfarct

Een beroerte is een verzamelnaam voor meerdere aandoeningen waarbij er een ‘ongeluk’ gebeurt in de bloedvaten van de hersenen – een cerebrovasculair accident (CVA) heet het in medische termen. Dit ‘ongeluk’ kan bestaan uit een bloedpropje dat een bloedvat afsluit, waardoor een deel van de hersenen geen zuurstof meer krijgt; een herseninfarct. Als de afsluiting tijdelijk is – zeg een paar minuten tot een uur – heet het een transient ischaemic attack (TIA). Een TIA is vaak een voorbode van een later herseninfarct.

Gescheurd bloedvat

Het andere mogelijke ‘ongeluk’ in de hersenen is een gescheurd bloedvat. Bloed loopt dan de hersenen in en veroorzaakt daar schade. Acht op de tien CVA’s zijn een herseninfarct, twee zijn een hersenbloeding. Welke je precies hebt, is van buitenaf lastig te bepalen, maar mensen met een hersenbloeding klagen vaker over hoofdpijn.