Van ‘ik vertrek’ naar ‘ik keer terug’

Het lijkt ideaal: na je pensioen naar het buitenland. Eenmaal daar gaan pensionado’s Nederland meer waarderen, schrijft NRC.

Nederlanders die na hun pensionering emigreren, keren veel vaker weer terug naar Nederland dan zij zelf voorzien. Dat blijkt volgens NRC uit donderdag gepresenteerd onderzoek van demografisch instituut NIDI. Aan ruim zesduizend pensionado’s werd in 2021 gevraagd of ze van plan waren ooit terug te keren naar Nederland. Het betrof Nederlandse ouderen die gemiddeld tien jaar in het buitenland woonden. Minder dan 5 procent was van plan terug te keren. Maar al binnen drie jaar, in 2024, woonde 9 procent van de mensen weer in Nederland, een terugkeerpercentage dat met het ouder worden alleen maar zal toenemen, aldus de onderzoekers.

“Pensioenmigranten onderschatten sociale factoren zoals in Nederland achterblijvende kinderen”, zegt in NRC onderzoeker Juul Spaan, die op het onderwerp promoveert. Ook van belang blijkt het hebben van een Nederlandse partner die weliswaar mee-emigreerde maar die óók familie en vrienden heeft in Nederland. Dat vergroot de kans dat er vanuit de polder aan het geëmigreerde stel ‘getrokken’ wordt.

Sociaal netwerk

Pensionado’s die in 2021 rapporteerden een slechte of matige gezondheid te hebben, woonden drie jaar later ook bovengemiddeld vaak weer in Nederland – en zelfs zij hadden die terugkeer vaak niet voorzien, zegt Spaan: ”Gezondheidsklachten horen bij het ouder worden, maar dat lijken mensen toch over het hoofd te zien als ze nadenken over hun toekomst.” Een slechtere gezondheid noopt tot terugkeer want “mantelzorg is in het buitenland toch moeilijker te organiseren: het sociale netwerk daar bestaat waarschijnlijk vaker uit mensen die óók oud zijn.” Ook de staat van de formele gezondheidszorg in het buitenland – het Griekse ziekenhuis, het Amerikaanse verpleeghuis – schrikt Nederlanders af.

Zo’n 24.000 pensioenemigranten

Er zijn zo’n 24.000 Nederlandse pensioenmigranten, meldde het NIDI in 2021, en gemiddeld verlaten ze Nederland op hun 62ste. De topzes van bestemmingen (België en Duitsland zijn niet meegerekend vanwege de vele ‘grensbewoners’): Frankrijk op één, gevolgd door Spanje, Portugal, Thailand, de Verenigde Staten en, nummer zes, Hongarije. Dat laatste land is geliefd om de lagere levenskosten.