Oplichting door nepagenten verzesvoudigd

Het aantal geregistreerde incidenten dit jaar met nepagenten bedroeg volgens NRC eind augustus ongeveer 3.400, ruim zes keer zo veel als het totaal van vorig jaar. De meldingen komen overal vandaan, al spanden Oost-Nederland, de regio-Den Haag en Oost-Brabant de laatste weken de kroon.

De politie, de echte, plaatst matrixborden langs autowegen (“Let op! Nepagent actief!”), meet de kwestie groot uit op de homepage van politie.nl en post berichten op LinkedIn, zoals vorige week een brigadier in Utrecht-Centrum: “Echte agenten vragen nooit om geld, bankpassen en sieraden”, schreef hij. “Wees extra waakzaam als je ouderen in je omgeving hebt.“

Overdag vaak thuis

Vooral ouderen worden het slachtoffer van nepagenten. Waarom zijn juist ouderen het mikpunt van dit bedrog? Simpelste reden, zegt de beleidsadviseur veiligheid van ouderenbond ANBO-PCOB in NRC, is dat die overdag vaak thuis zijn. “En ze wonen ook vaak alleen.” “Bovendien,” zegt hij, “ouderen hebben van oudsher meer respect voor de politie. Ze zijn gezagsgetrouwer.”

Vertrouwen

Wat ook meespeelt, zegt Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en onderzoeker van het fenomeen ‘vertrouwen’, is dat veel ouderen zelf geregeld spontaan hulp ontvangen, ook van vreemden. Van Lange ziet het vaak: “Iemand die éven een oudere de weg over helpt, éven die boodschappentas draagt. Zo’n concrete, fijne ervaring schept vertrouwen en is veel bepalender voor iemands gevoel en gedrag dan, zeg, het abstracte gegeven dat ‘de maatschappij steeds individualistischer wordt’.”

Hoe dóm kun je zijn

Veel slachtoffers schamen zich, aldus NRC. Soms doen ze daarom geen aangifte, terwijl de politie het doen van aangifte juist toejuicht. Ouderen vertellen het verhaal ook lang niet aan iedereen in hun omgeving, bang dat die ene vraag ze voor de voeten wordt geworpen: hoe dóm kun je zijn?