Zo lang mogelijk zelf doen wat kan

De ouderenzorg in ons land zit in zwaar weer. Wachtlijsten lopen steeds verder op, personeelstekorten rijzen de pan uit en de zorg dreigt onbetaalbaar te worden. Wat kunnen we leren van Denemarken dat kampt met dezelfde vergrijzing maar waar het nog wel allemaal uit kan?

In Denemarken wordt nooit meteen professionele hulp ingezet, wordt toegelicht in Aalborg. Als wel meteen zorg zou worden geregeld, is er de angst dat ouderen niet meer gemotiveerd genoeg zijn het zelf nog te proberen.

Geen gemopper over falend beleid

Denemarken gooide in 2007 het roer radicaal om. Sindsdien wordt van senioren verwacht dat ze zolang mogelijk doen wat ze zelf kunnen. Het staat zelfs in de wet. Het resultaat van deze aanpak is geen collectief gemopper over falend beleid en diep ongelukkige ouderen.

Blij met trainingen

Integendeel: Deense ouderen zijn blij met de trainingen die ze krijgen om zolang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven. Ook de gemeenten die opdraaien voor alle zorgkosten, zien de voordelen. “We besparen daarmee zowel op de inzet van professionals als op de kosten”, vertelt de burgemeester van Aalborg in de Telegraaf. Hij stelt dat het in Aalborg (de derde stad van Denemarken, in grootte vergelijkbaar met Dordrecht) om honderdduizenden uren huishoudelijke hulp per jaar gaat die goed zijn voor miljoenen euro’s.

Eigenwaarde en kwaliteit van leven

“Dit geld kunnen we inzetten voor de zorg aan ouderen die het echt nodig hebben.” De burgemeester ziet dat bijna zeventig procent van de senioren na een training thuis langere tijd nog voor zichzelf kan zorgen. “Daarmee groeit hun eigenwaarde en kwaliteit van leven.”

Experimenten in Nederland

In Nederland zijn zorgverleners op een paar plekken met een nieuw experiment gestart. Nieuwsuur laat, met verwijzing naar de ervaringen in Denemarken, zien hoe ze hulpbehoevende ouderen trainen om weer zelfredzaam worden. De hoop is dat zij zo langer zelfstandig thuis kunnen wonen en minder zorg nodig hebben. Teams van zorgverleners – met ergotherapeuten, wijkverpleegkundigen, fysiotherapeuten en huishoudelijke hulpen – trainen en begeleiden de ouderen een korte periode intensief. De ouderen leren handige hulpmiddelen gebruiken en doen dingen die ze voorheen niet meer zelf konden, zoals douchen, koken, boodschappen doen en hun hobby’s.

Voor sommigen is het best wennen

Een van de gemeenten die experimenteren met de methode is Schagen, aldus Nieuwsuur. Een ergotherapeut van Thuiszorg Samen begeleidt daar samen met haar team een groep ouderen om het huishouden en andere activiteiten weer op te pakken. “Dat is voor sommigen best wennen. Ze houden liever vast aan het oude vertrouwde en zeggen: ‘Ik heb jarenlang gewerkt en heb er recht op dat mensen nu voor mij zorgen’.” Maar later zijn ze blij met wat ze weer zelf kunnen, is haar ervaring.