Boete op samenwonen afschaffen

Samenwonen biedt de kortste weg naar minder woningvraag. Het efficiënter benutten van bestaande woningen kan een snellere woonoplossing bieden en tegelijkertijd helpen om andere maatschappelijke problemen, zoals duurzaamheid en eenzaamheid, aan te pakken. Dat schrijven de hoogleraren Nils Kok (Maasricht) en Dirk Brounen(Tilburg) in ESB.

Er zijn in Nederland vier cruciale barrières die samenwonen ontmoedigen: de AOW, de bijstand, het verbod op onderverhuur in huurcontracten en vergelijkbare restricties in hypotheekvoorwaarden. “Deze barrières verhinderen het delen van woonruimte, en laten het woningtekort onnodig aanzwellen.”

Lokale initiatieven

Begin vorig jaar was er al een advies om barrières tot samenwonen weg te nemen, maar intussen is de korting op AOW en bijstand bij samenwonen ongewijzigd. Lokaal werden er wél initiatieven genomen om te experimenteren op dit vlak. De gemeenten Nijmegen en Tilburg maakten bijvoorbeeld ruimte voor de pilot ‘samenwonen op proef’. “Het nieuwe kabinet zou er goed aan doen om de lessen van deze lokale initiatieven ter harte te nemen: maak de AOW en bijstand individueel, en schaf daarmee de boete op samenwonen af.”

Onderverhuur mogelijk maken

Verder zou het goed zijn, zo schrijven beide hoogleraren in ESB,  als het kabinet het gesprek aangaat met woningverhuurders en hypotheekverstrekkers over de mogelijkheden van het vergroten van onderverhuur. “Op dit vlak zijn er vanuit de rijksoverheid de eerste hoopvolle signalen.”

Financiële voordelen en sociale winst

Ook wijzen Kok en Brounen in ESB op lokale initiatieven om huurders in staat te stellen een kamer te onderverhuren. Als lichtend voorbeeld noemen zij de Stichting Utrechtse Woningcorporaties (STUW), die onderhuur niet enkel toestaat, maar middels een eigen platform huurders van sociale woningen zelfs in contact brengt met onderhuurders. “Ze moedigen het delen van woonruimte binnen Utrecht dus actief aan. Dit omdat ze uit eerste ervaringen hebben geleerd dat het samenwonen hun huurders, naast financiële voordelen, ook sociale winst oplevert.” Op meerdere plekken wonen Utrechtse studenten nu bij ouderen, die voorheen vaak vereenzaamden in hun te grote appartement.