Studeren op oudere leeftijd, natuurlijk kan dat

Van leren blijf je jong, zegt men. Maar leer je op latere leeftijd nog hetzelfde als toen je jong was, is de vraag in de Volkskrant. Of vergt het een andere aanpak?

Ineke van Oosten (72) staat op het punt om met een cursus Sterrenkunde te beginnen. Hiervoor deed ze Ruslandkunde en volgde ze verschillende cursussen over de voormalige Sovjet-Unie. Dit doet ze niet voor haar carrière, maar voor zichzelf, voor haar persoonlijke ontwikkeling. Net als de jaarlijks 25 duizend andere leerlingen op leeftijd van het Hovo, hoger onderwijs voor ouderen. Zij volgen studies over onder meer kunstgeschiedenis, filosofie, architectuur of actuele geopolitieke thema’s.

Jezelf blijven uitdagen

Hoe lastig is het om op latere leeftijd aan een compleet nieuwe studie te beginnen? Of om nog een vreemde taal te leren na je 50ste, of een muziekinstrument te leren bespelen? Sla je de informatie dan nog net zo makkelijk op als een kinderbrein? Het simpele antwoord is nee. ‘De afname van bepaalde cognitieve functies begint al vanaf 30 jaar’, zegt Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit, in de Volkskrant. ‘Maar het goede nieuws is dat je die aftakeling wel degelijk een halt kunt toeroepen, juist door jezelf te blijven uitdagen, bijvoorbeeld met een nieuwe studie. Use it or lose it. Gebruik je hersenen, anders gaan ze verloren.’ ‘Je moet jezelf blijven uitdagen. Hoe meer moeite het kost, hoe groter de beloning.’

Eindelijk wat ik écht interessant vind

Voor de meeste Hovo-studenten is het in conditie houden van de hersenen niet het belangrijkste doel, zegt Van Oosten, die naast deelnemer ook voorzitter is van Hovo-Nederland, in de Volkskrant. ‘Onze studenten denken: ik heb nu eindelijk tijd om me te verdiepen in wat ik écht interessant vind. Het zijn zonder uitzondering zeer gemotiveerde deelnemers.’ De docenten, veelal emeritus hoogleraren, halen volgens Van Oosten dan ook veel voldoening uit deze lessen. ‘De leerlingen nemen zelf vaak enorm veel kennis mee, wat de discussies in de colleges echt naar een hoger niveau tilt.’