Vrijheid boven veiligheid

De Amsterdamse Jan (90) wordt ervan verdacht dat hij zijn vrouw Annie (84) heeft gedood in hun woning aan de Van Speijkstraat. Het Parool gaat na hoe het zover kon komen en waar de grens ligt tussen vrijheid en veiligheid bij thuiswonende ouderen.

Jan, die volgens die zorgorganisatie Cordaan ‘nogal intens’ gedrag vertoonde, besloot zijn vrouw tegen medisch advies uit het Sarphatihuis te halen en mee naar huis te nemen. Dit was mogelijk omdat Annie niet onder de Wet Zorg en Dwang viel, die de rechten regelt bij onvrijwillige opname van mensen met psychogeriatrische aandoeningen.

Effecten bij dementie

Cordaan kan volgens Het Parool vanwege privacyredenen niet op de zaak van Annie en Jan in de Van Speijkstraat ingaan. Wel kunnen ze in het algemeen vertellen wat dementie zoal teweegbrengt. Een psychogeriatrische aandoening kan ervoor zorgen dat bepaalde eigenschappen versterkt worden, zegt een specialist ouderengeneeskunde . “Als iemand van jongs af aan jaloers of agressief is, kan dat gedrag erger worden. Als een huwelijk niet goed is, kan het bijvoorbeeld bij iemand met dementie slechter worden. Patronen van vroeger worden versterkt. Verbale agressie kan ook erger worden als een ander persoon iets bij diegene triggert. Het kan dan ineens escaleren door een delier of waan. En let wel, iemand kan dan fysiek heel sterk worden.”

Niet zomaar naar verpleeghuis

Met medicatie is dat te onderdrukken. “Iemand gaat niet zomaar naar een verpleeghuis als hij dat niet wil. We maken dan wel een afweging tussen veiligheid en vrijheid. Er zijn risico’s, maar het gaat ook vaak goed en waardig. Pas als het echt niet meer gaat, moet iemand naar een verpleeghuis.”

Geen mens wil opgesloten worden

Bij dementie geeft Cordaan de voorkeur aan vrijheid boven veiligheid, aldus Het Parool. “Geen mens wil opgesloten worden. Wij streven er dus naar om het mogelijk te maken dat iemand langer thuis kan blijven wonen, door onder meer extra zorg in te zetten.” De casus Van Speijkstraat illustreert volgens Cordaan dat de hele samenleving alert moet zijn op ouderen die op latere leeftijd thuis wonen. “We moeten het in de toekomst nog meer met elkaar organiseren. Niet alleen met professionele zorg, maar ook met de buurt. Van de buurvrouw tot de postbode die een overvolle brievenbus aantreft.”