‘Reddingsplan’ ouderenzorg verkeerde kant op

Minister Fleur Agema en staatssecretaris Vicky Maeijer van VWS onderhandelen volgens Follow the Money over een mega-bezuiniging op de verpleeghuizen. Die is een erfenis van het vorige kabinet, dat de besparing verhulde in een ‘reddingsplan’ voor de ouderenzorg. De bezuiniging pakt volgens experts duur uit en heeft bovendien enorme gevolgen voor de samenleving.

Mensen willen graag thuis blijven wonen, benadrukte vanuit het vorige kabinet minister Conny Helder , en daarin lag volgens haar de oplossing. Onder het motto ‘zelf als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan,’ presenteerde Helder de norm voor de nieuwe generatie senioren. Een groep die volgens haar niet wil dat zorg ‘hun leven dicteert’, maar die ‘in hun vertrouwde omgeving’ vitaal oud wil worden.  Het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen – kortweg WOZO – zou dat mogelijk maken.

Veel enthousiasme

‘Meer eigen verantwoordelijkheid, meer samen en een vleugje digitaal,’ zo vat Leo Bisschops van de vereniging Senioren Brabant Zeeland tegenover Follow the Money de doelen samen. ‘We zijn daar als samenwerkingspartner van het WOZO met veel enthousiasme aan begonnen.’ Tientallen organisaties haakten aan om – soms met subsidie – de vijf ‘actielijnen’ uit het programma te realiseren. Het doel: de zorg naar huis verplaatsen, onder andere door zelfredzaamheid onder ouderen te bevorderen en meer seniorenwoningen te bouwen.

Paard van Troje

Maar het WOZO-programma blijkt volgens Follow the Money een paard van Troje te zijn. Het plan bevat een keiharde bezuiniging: terwijl de behoefte aan verpleeghuisplekken door de vergrijzing sterk toeneemt, komen er geen nieuwe plaatsen meer bij. ‘Langer thuis wonen’ is een eufemisme voor een verschraald zorgpakket, waarin het relatief dure verblijf in een instelling voor veel ouderen niet langer wordt gefinancierd. Zij zullen vaker en langer op thuiszorg moeten leunen, of naar door henzelf betaalde woonzorgcomplexen moeten verhuizen. Tienduizenden ouderen die nu nog recht op een verpleeghuisplek hebben, worden daarvan in de nabije toekomst uitgesloten.

Samenwerkingspartners haken af

Esther Hendriks is kritisch over het WOZO, want om de ouderenzorg toekomstbestendig te organiseren is ‘veel meer nodig’. Toch noemt het ministerie MantelzorgNL steevast als een van de 37 samenwerkingspartners binnen het programma. Als Follow the Money Hendriks hiernaar vraagt, reageert ze verbaasd: ‘We hebben weleens input gegeven in de trant van: bezint eer ge begint. Maar het is niet zo dat wij vierkant achter alle plannen staan.’

Pertinent tegen

Dat blijkt voor meer ‘partners’ te gelden, aldus Follow the Money. Van de 37 WOZO-partijen zeggen er zes niet betrokken te zijn. De meeste partijen die zich nog wel partner noemen, zijn openlijk kritisch over de geplande bezuinigingen. ‘We zijn daar nooit over geraadpleegd,’ zegt Leo Bisschops van de vereniging Senioren Brabant Zeeland. ‘Als dat wel was gebeurd, had ik me daar pertinent tegen uitgesproken.’

Veel organisaties delen die opvatting. Van de organisaties die nog wel deelnemen, is het merendeel fel gekant tegen de bezuiniging op de verpleeghuizen. Zij voorzien een groot tekort aan plekken en voorspellen een onhoudbare situatie voor ouderen en hun mantelzorgers. ‘Dit gaat echt de verkeerde kant op’, zegt Leo Bisschops van de Senioren Brabant Zeeland.