Praat met oudere over toekomstige zorg

Huisarts Jolien Glaudemans deed promotieonderzoek naar advance care planning (ACP ) bij ouderen. Of zoals ze het zelf liever noemt: future care conversations, praten over toekomstige zorg. Haar advies is met alle kwetsbare patiënten over toekomstige zorg te praten. Systematische gesprekken kun je voorbereiden door een groepsvoorlichting aan ouderen of kwetsbaren en hun naasten, zegt huisarts Glaudemans in Huisarts& Wetenschap. “Omdat het om algemene informatie gaat, ervaren mensen het als minder bedreigend.”

Groepsvoorlichting goed begin

Bij het ACP-gesprek zelf is het volgens de huisarts belangrijk dat er geen tijdsdruk is. Haar advies is ook naasten uit te nodigen. “Zij spelen een grote rol als ondersteuner, juist als de patiënt zelf niet goed kan beslissen wat hij wil. Eigenlijk zou je met alle kwetsbare mensen uit je praktijk zo’n gesprek moeten hebben. Dan kan groepsvoorlichting een goed begin zijn.”

Hoe ziet u de toekomst?

Vermijd het woord ‘levenseinde’, adviseert Glaudemans. Een groot deel van de mensen klapt dan dicht. “Vraag hoe iemand in het leven staat en hoe hij de toekomst ziet. Bijvoorbeeld: ik wil niet eindigen als een kasplantje.” Te bespreken onderwerpen zijn reanimeren, palliatieve zorg, euthanasie. “Geef aan dat mensen uiteraard niet verplicht zijn om keuzes te maken. Ze moeten zich daar vrij in voelen.”

Moreel recht

Is ACP een recht of een verplichting? “Het is een moreel recht”, zegt huisarts Glaudemans in Huisarts & Wetenschap. “Het hoort bij goede zorg.” Het zou volgens de huisarts geen kwaad kunnen als iedereen over ACP zou nadenken. Voorwaarde is dat zo’n ACP-gesprek niet bedreigend moet zijn, zoals op een spoedeisende hulp of vlak voor een operatie. “Mijn idee: doe het op een goede manier, anders kun je het beter laten.”

Meer tijd en ondersteuning

Glaudemans hoopt dat er meer (betaalde) tijd beschikbaar komt om hier aandacht aan besteden. Ook is een betere ICT-ondersteuning nodig zodat op de huisartsenpost of in het ziekenhuis het ACP-gesprek met de huisarts gebruikt kan worden als basis voor de gesprekken daar. “Zo vinden er uiteindelijk minder onderzoeken en behandelingen plaats die patiënten meer kwaad doen dan goed.”