Valpartijen weer meer slachtoffers

Het aantal 65-plussers dat overlijdt door een val is opnieuw flink gestegen. In 2023 stierven ruim 6.700 ouderen aan de gevolgen van een struikelpartij of uitglijder, blijkt volgens de Volkskrant uit cijfers van het CBS. Dat is ruim 12 procent meer dan het jaar ervoor.

De toename van het aantal fatale valpartijen onder ouderen zette in 2008 in: sindsdien zijn er ieder jaar meer ouderen door een val overleden. Deze stijging kan deels verklaard worden door de vergrijzing in Nederland, maar niet volledig. Ook percentueel gezien is het aantal overlijdens namelijk gestegen. In het jaar 2000 kwam bijna 1 op de 1.500 mensen van 65 jaar of ouder om het leven door een val. Vorig jaar ging het om bijna 1 op de 500 ouderen.

Vermoedelijk ligt het aantal overlijdens onder ouderen door de gevolgen van een val in werkelijkheid nog hoger, aldus de Volkskrant. Het CBS telt enkel mensen mee die binnen dertig dagen sterven aan een val, struikel- of glijpartij of de gevolgen ervan. Wie overlijdt door een val met de fiets of scootmobiel wordt niet in deze cijfers meegenomen, maar als verkeersslachtoffer geadministreerd.

Vaak gebroken heup

Het AD meldt dat vooral onder 90-plussers en mensen die in een verpleeghuis wonen, het percentage overledenen door een val toeneemt: 43 procent is 80-plus en 36 procent is 90-plus. Vrouwen zijn in de meerderheid. De helft van hen had een gebroken heup als voornaamste letsel; bij een kwart ging het om hoofdletsel. Het CBS noteert de val als doodsoorzaak als het overlijden binnen dertig dagen na de val is.

Volgens kenniscentrum voor letselpreventie VeiligheidNL is thuis wonen tot op hoge leeftijd een van de oorzaken dat het aantal fatale valpartijen stijgt, aldus het AD. Nederland kampt bovendien met dubbele vergrijzing, er komen steeds meer 65-plussers bij en binnen die groep groeit het aantal 80-plussers.

Ook meer 65-plussers belanden door een val op de spoedeisende hulp. Vorig jaar waren dat 112.000 mensen. Het aantal ouderen dat met ernstig letsel in het ziekenhuis belandde, steeg de afgelopen tien jaar met 17 procent, bij de jongere ouderen tussen de 65 en 75 jaar was dat zelfs 22 procent.

Verplichting gemeenten

“Ouderen moeten het risico echt serieus nemen, want de cijfers liegen niet. Bovendien trekt het een enorme wissel op ons zorgsysteem”, zegt VeiligheidNL in de Telegraaf. “Met de dubbele vergrijzing (toename 65-plussers en daarvan steeds meer boven de 80 jaar) zal het alleen maar erger worden en de kosten zullen van 1,4 miljard euro in 2023 oplopen naar 5,4 miljard euro in 2050. Gelukkig ziet de overheid dat ook in en zijn gemeenten verplicht om een valpreventie-programma aan te bieden voor inwoners vanaf 65 jaar.”

Half uur per dag bewegen

Wanneer ouderen dertig minuten per dag bewegen, krachttraining en evenwichtsoefeningen doen, vallen ze veel minder snel. Dat zegt VeiligheidNL, het kenniscentrum voor letselpreventie, in het AD.

“Juist jonge 65-plussers kunnen maatregelen treffen om hun kwaliteit van leven voor de lange termijn te behouden, aldus VeiligheidNL. “Dat begint bij het in kaart brengen van je valrisico, bijvoorbeeld door de online valrisicotest in te vullen. Want ben je eenmaal gevallen, dan is de kans op een nieuwe val groter. En het risico op een val neemt toe naarmate je ouder wordt. Je spierkracht en je balans worden minder met de jaren.”

De beste preventie is om al op jongere leeftijd te zorgen dat je fit en vitaal oud wordt, aldus VeiligheidNL in het AD. Door dertig minuten per dag te bewegen en krachttraining en evenwichtsoefeningen te doen is al veel leed te voorkomen. Ook goede schoenen en een bril met de juiste sterkte zijn belangrijk. Net als kleine aanpassingen thuis.Daarnaast adviseert VeiligheidNL om minimaal eens per jaar de medicatie met de huisarts door te nemen.