Heeft het leven nog zin na je honderdste?

De levensverwachting van Nederlanders blijft groeien en zo ook het aantal honderdplussers. De vraag is of we zo oud ook een beetje gelukkig worden, schrijft dagblad de Limburger bij de presentatie van het nieuwe fotoboek van tv-presentator Humberto Tan. In ‘Morgen wordt het beter’ portretteert en interviewt hij 103 honderdplussers met als centrale thema ouderdom. In Fotomuseum aan het Vrijthof in Maastricht is ook een expositie van zijn werk te zien .

Over het algemeen zijn oude mensen in Nederland gelukkig, zegt hoogleraar ouderenzorg Jan Hamers van de Universiteit Maastricht in de Limburger. “Gemiddeld zelfs gelukkiger dan jongeren. De meerderheid beleeft het als iets moois, oud worden.” Het beeld van ouderen die lijden onder de last van hun vele kwalen is voor een deel op verkeerde perceptie bij jongere mensen gebaseerd, denkt Hamers.

Geluk en tevredenheid

De termen geluk en tevredenheid worden in onderzoeken naar ouderdom nog wel eens door elkaar gebruikt. “Maar geluk is niet hetzelfde als tevredenheid”, schrijft Crétien van Campen, wetenschappelijk strateeg bij het Sociaal en Cultureel Planbureau, in een essay over gelukkig oud worden. Ouderen geven dan wel aan dat ze tevreden zijn, maar tegelijkertijd zeggen ze ook dat het leven geen ‘zin’ meer heeft. Ze missen iets zinnigs in hun leven. Willen we weten wat gelukkig oud worden betekent, dan moeten we voorbij gezondheid en tevredenheid denken. Geluk is volgens mij gezondheid plus tevredenheid plus zingeving.”

Sociale contacten

Hamers noemt deze nuancering van Van Campen een ‘definitiekwestie’, maar beaamt in de Limburger het belang van zingeving. “Bewegen en gezonde voeding zijn de belangrijkste factoren voor fysieke gezondheid, maar daarnaast blijkt uit onderzoeken dat sociale contacten van groot belang zijn. Een rijk sociaal leven draagt bij aan gelukkig oud worden.” Uiteraard, ook daarin bestaan uitzonderingen. Sommige mensen zijn gewoon helemaal gelukkig in hun uppie.

Jonge leeftijdsgroepen

“Maar voor de meeste mensen geldt dat sociale contacten hebben, onderhouden en ook nieuwe contacten opbouwen een van de pijlers is voor een gelukkig leven.” Veel oude mensen zien hun sociale leven slinken, om de simpele reden dat leeftijdsgenoten in hun omgeving komen te overlijden. “Maar dat hoeft niet per se zo te zijn”, zegt Hamers in de Limburger. “Ook ouderen kunnen prima contacten aangaan met mensen uit jonge leeftijdsgroepen.”