Een nieuwe blik op ouder worden

Waarom worden sommige mensen opeens snel oud en blijven anderen langer gezond? Het zijn vragen waarop  een groot langlopend onderzoek antwoord wil geven.

 

Al dertig jaar worden voor dit onderzoek duizenden ouderen gevolgd. Het gaat om de LASA-studie: Longitudinal Aging Study Amsterdam (met ook deelnemers uit andere plaatsen). Het populair-wetenschappelijk tijdschrift Janus van Amsterdam UMC bericht erover: een nieuwe blik op ouder worden.

Veel aannames achterhaald

‘In de maatschappij heerst het beeld dat eenzaamheid onder ouderen toeneemt, maar dat is helemaal niet waar”, vertelt onderzoeker Martijn Huisman. “Jongeren zijn soms eenzamer. De maatschappij vereenzelvigt oud met eenzaam en andersom. Veel aannames in de samenleving over ouderen kloppen niet of zijn achterhaald.”

Een ingewikkelde puzzel

Als hoogleraar Epidemiologie van de Veroudering doet Huisman onderzoek naar hoe mensen ouder worden. Ontrafelen wat veroudering nou echt in gang zet, dat is wat hij wil. “Hierbij spelen zoveel factoren mee. Bijvoorbeeld je genen, ziektes, het geheugen dat minder worden , maar ook het overlijden van vrienden en familieleden. Dit soort factoren werken allemaal op elkaar in. Het is een ingewikkelde puzzel.”

Andere problemen dan vorige generatie

Als er een beeld is dat duidelijk uit de LASA-studie naar voren komt, schrijft tijdschrift Janus, dan is het dat oud worden per generatie verschilt. “De problemen waar oudere mensen nu tegen aan lopen, zijn voor een deel andere problemen dan die van hun ouders.” Ouderen van nu hebben meer problemen met hun gezondheid dan voorgaande generaties. Dat komt doordat mensen minder bewegen, meer alcohol drinken en vaker met overgewicht kampen. Tegelijkertijd leven mensen langer. “Door de vooruitgang in de medische wetenschap worden ziekten eerder ontdekt en beter behandeld. We houden zieke mensen langer in leven.”

Individualisering pakt goed uit

De meeste ouderen voelen zich gelukkig, er best veel positiefs te melden vindt Huisman. Er zijn meer mogelijkheden om je persoonlijk te ontwikkelen, het sociale netwerk van mensen is groter en diverser geworden. “Mensen hebben meer vrienden. De individualisering pakt voor grote groepen ouderen goed uit.” Een sociaal netwerk zorgt er volgens Huisman voor dat mensen op hoge leeftijd meer leuke dingen blijven doen, zoals hobby’s en dagje uit. “Leuke dingen doen draagt bij aan gezond oud worden.”

Zorgelijke tweedeling

Meer en meer blijkt ook  dat mensen zelf invloed hebben op het afremmen van hun verouderingsproces, ook als het gaat om hun hersenen. Wat Huisman zorgen baart is de tweedeling tussen hoogopgeleide en laagopgeleide mensen. “Hoe kan het dat hoogopgeleiden gemiddeld zeven jaar ouder worden dan laagopgeleiden?”

Grote maatschappelijke rol

Het beeld van ouderen die achter de geraniums zitten, is volgens wetenschapper Huisman echt achterhaald, zegt hij in tijdschrift Janus. “De ouderen van nu verzetten zich tegen dat beeld en laten zich niet meer afschrijven. Ze vervullen een grote maatschappelijke rol. Er zijn meer ouderen die vrijwilligerswerk doen. Dat was vroeger echt anders.”