Rechtspositie pensioendeelnemers uitgehold

Het nieuwe pensioenstelsel komt eraan. Wie wil voorkomen dat de nieuwe spelregels ook met terugwerkende kracht worden toegepast, kan volgens een artikel van Follow the Money bijna nergens meer terecht. Na blokkades door de wetgever, sluit ook sinds 1 januari Nederlands grootste rechtsbijstandverzekeraar DAS, alle conflicten over het ‘invaren’ van bestaande pensioenaanspraken uit.

Voor pensioendeelnemers zijn de wegen om invaren (juridisch) aan te vechten volgens Follow the Money de afgelopen jaren één voor één geblokkeerd of moeilijk begaanbaar gemaakt. De wetgever stelde eerder het individuele bezwaarrecht tijdelijk buiten werking. Behalve het buiten werking stellen van het individuele bezwaarrecht ontnam de wetgever deelnemers nog een rechtsmiddel: de gang naar de bestuursrechter.

Geschillen Instantie

Pensioendeelnemers met bezwaren tegen het nieuwe stelsel, kunnen inmiddels terecht bij de Geschillen Instantie Pensioenfondsen (GIP). Maar niet voor alle klachten. De GIP neemt wel bezwaren in behandeling over de manier waarop een pensioenfonds het invaren uitvoert, maar geen bezwaren tegen het invaren zelf.

Mensen met diepe zakken

Linksom of rechtsom kunnen pensioendeelnemers die bezwaar hebben tegen het invaren dus alleen terecht bij de civiele rechter. Die rechtsgang is echter alleen begaanbaar voor mensen met diepe zakken, constateert Follow the Money. DAS’ grootste concurrent, Arag, liet weten dat het bedrijf de ‘de polisvoorwaarden naar aanleiding van het nieuwe pensioenstelsel niet heeft aangepast.’ Ook Centraal Beheer/Achmea en Univé hebben hun polisvoorwaarden niet gewijzigd.

Alleen geschillen over uitvoering

Betekent dit dat verzekerden nog wel terecht kunnen bij concurrenten zoals Arag, Centraal Beheer/Achmea of Univé? Niet helemaal, schrijft Follow the Money.  Navraag leert namelijk dat zij alleen de kosten van geschillen over de uitvoering van het invaren te dekken. Zij hanteren daarmee in wezen dezelfde uitsluiting als de geschillencommissie. Zo laat Achmea weten dat rechtshulp niet verzekerd is voor klanten die ‘het invaren op zichzelf’ willen voorkomen, want ‘opkomen tegen wet- en regelgeving die voor iedereen geldt is uitgesloten’. Ook volgens Arag is ‘bezwaar maken tegen het invaren op zichzelf niet mogelijk’. Klanten moeten ‘wachten tot er aantoonbaar te weinig compensatie is na het invaren’.

Missie en portemonnee

Mark Heemskerk, hoogleraar pensioenrecht aan de Radboud Universiteit en partner bij het Amsterdamse advocatenkantoor held law, is volgens Follow the Money bezorgd over de maatschappelijke gevolgen van deze uitsluitingen. ‘Het recht wordt langzamerhand iets voor mensen met een missie en een portemonnee. Of je krijgt een vlucht naar claimstichtingen met het motto: sluit u aan, samen staan we sterk.’ Volgens Heemskerk betekent de inperking van mogelijkheden om je te verzetten tegen invaren een uitholling van de rechtspositie van deelnemers.