Geen recht op samen oud worden

Toen haar man stierf, moest filosoof Marja Havermans dat aanvaarden. Met die stoïcijnse wijsheid troost ze nu lotgenoten. Ze vertel erover in Trouw.

Het zal je gebeuren: uit het niets krijg je je doodvonnis. Dat overkwam Paul, de echtgenoot van filosoof Marja Havermans (1956). Hoe ze samen die klap en het ziekbed ervoeren, beschreef ze in ‘Sterven als een stoïcijn’ (2019) – want dat was de manier waarop haar man het onafwendbare tegemoet trad. Inmiddels heeft Marja Havermans al heel wat lezingen en consulten gegeven over haar ervaringen, verweven met inzichten uit de wijsbegeerte. Haar publiek: vaak mensen die een partner of kind zijn verloren. “Ze zijn op zoek naar troost, herkenning en inzicht.”

Geen bucketlist

Een bucketlist had haar man niet, aldus Havermans in Trouw. “Hij had altijd al gedaan wat hij wilde. Wie er wel een heeft, heeft het leven niet goed geleefd, vond hij. Vrij zijn van wat je nog zou willen, dat is aanvaarding.” Die houding gaf ‘gemoedsrust’,bij haar boosheid. Want boos was ze. “Waarom treft dit ons? Wij hebben het samen zo goed! We zouden toch samen oud worden? Maar er bestaat geen recht op samen oud worden, dus is die boosheid ongegrond. Dat heeft me geholpen.”

Niet bij de pakken neer zitten

Acht jaar na het overlijden van haar man ziet Havermans’ aanvaarding er volgens Trouw anders uit dan tijdens de rauwe rouwjaren. Als weduwe bleef ze aanvankelijk wonen waar ze met haar Paul had gewoond. “Dat koesterde ik, ’s avonds zat ik op de bank op de plek waar hij was doodgegaan. Tot ik mezelf een keer aan de telefoon hoorde zeggen: ‘ach, wat maakt het nog uit, er is toch niks meer aan’. Ik hoorde mezelf praten en dacht: maar dat wíl ik niet, ik wil een goed leven. Daarop heb ik ons huis verkocht, ben naar Nijmegen verhuisd en een nieuw hoofdstuk begonnen. Aanvaarden is niet bij de pakken neer gaan zitten.”