Straks honderden miljarden aan erfenissen

De rijkste generatie ooit laat de komende jaren een fortuin na. Hebben de kinderen van babyboomers gewoon recht op die honderden miljarden, of moet de ‘sterftaks’ misschien omhoog?

De babyboomers (geboren tussen 1946 en 1960), de ruim drie miljoen Nederlanders die nu 63 tot 78 jaar zijn, vormen de meest welvarende generatie ooit, door het succes van de naoorlogse wederopbouw. Zij zullen de komende decennia hun vermogen overdragen aan hun kinderen. Om hoeveel geld het daarbij precies gaat, hoe daarover belasting gaat worden betaald en wat dat zal betekenen voor de ongelijkheid in Nederland: naar die vragen is nog relatief weinig onderzoek gedaan. Maar Paul de Beer, hoogleraar arbeidsverhoudingen (Universiteit van Amsterdam) en medeauteur van het boek Voor wie is de erfenis? (2018), wil op verzoek van de Volkskrant wel wat cijfers op een rij zetten over het aanstaande intergenerationele miljardenbal.

Damdoorbraak

Rekening houdend met de statistische levensverwachting van babyboomers, becijfert De Beer dat het om een damdoorbraak zal gaan: de komende tien jaar zal het deel van hen dat komt te overlijden ongeveer 230 tot 240 miljard euro nalaten. Van 2010 tot 2020 was dat volgens het CBS ‘slechts’ 178 miljard euro. Dat bedrag loopt de decennia erna nog verder op, omdat dan steeds meer babyboomers komen te overlijden. In totaal hebben de huidige 55- tot 75-jarigen nu 1.160 miljard euro aan vermogen in de vorm van onroerend goed en bank- en spaartegoeden.

Erfbelasting hervormen

Om nog meer ongelijkheid door de toekomstige golf nalatenschappen te voorkomen, moet volgens Paul de Beer de erfbelasting worden hervormd. Voor de hoogte van de erfbelasting gaat dan bijvoorbeeld meetellen hoeveel vermogen de ontvanger van de erfenis al heeft, en hoeveel die er nog bij krijgt uit de nalatenschap. Dat is nu niet of nauwelijks het geval. Ook mogen van de hoogleraar de tarieven wel wat hoger worden dan de huidige 10 en 20 procent. Iets progressiever mag ook: hoe hoger het nagelaten bedrag, hoe hoger het percentage; 30 tot 40 procent boven een miljoen, bijvoorbeeld. De hoogleraar verwacht echter niet dat het radicaal-rechtse kabinet-Schoof stappen gaat zetten op dit gebied.