Hoe knus Nederland vroeger was

Is ‘Nederland op film’ een nostalgisch project? Grotendeels wel, schrijft Willem Pekelder in zijn recensie in Trouw. Een lange reeks van gemonteerde amateurfilmpjes toont ons hoe knus Nederland vroeger was.

Zaterdag ging het dus over de middenstand: elke plaats had een overvloed aan bakkers, slagers, drogisterijen, melk- en groenteboeren. Boodschappen doen betekende een lange excursie door het eigen dorp. Hier een praatje, daar een babbeltje, men kende elkaar van haver tot gort. Klanten wisten, volgens presentator Wim Daniëls, zelfs hoe de verschillende winkelbellen klonken. En wie tijdelijk krap zat, kocht op de pof.

Ouderwetsche gezelligheid

De oudere Max-kijker zal zich van vreugde op de kunstknie slaan bij het zien van zoveel ouderwetsche gezelligheid, aldus Pekelder in Trouw. Dan de winkelstraat anno nu: leeggetrokken door internet. Zeker, we zijn vrij en geïndividualiseerd, maar we lijden aan online keuzestress. Wat ons aan fysieke winkels nog rest, zijn anonieme ketens, waar alles draait om snelheid en efficiëncy. En waar de zelfscankassa ons bij de uitgang kil en onpersoonlijk aangrijnst. Op zulke momenten denk ik weleens met warme gevoelens aan Wim Daniëls en zijn Nederland op film.”

Ongekunstelde beelden

‘Nederland op film’ drijft vooral, zonder veel pretenties of diepgang, op de nostalgie van Max’ doelgroep, schrijft Arno Haijtema  in zijn recensie in de Volkskrant: “senioren, tot wie ik mezelf, waarschijnlijk uit verdrongen doodsangst, niet reken. Ik kijk ernaar uit historische belangstelling, vanwege de ongekunstelde beelden van amateurs die niet hebben voorzien dat hun opnamen ooit op nationale televisie zouden worden vertoond.”

Mijn jeugd is definitief geschiedenis

“Nederland op film, in zwart-wit en soms in technicolor, deed me niet terugverlangen naar de winkels van mijn jeugd”, aldus de recensent in de Volkskrant. Nou, één keer dan. Toen mijn tas bij de zelfscan van Albert Heijn wéér werd gefouilleerd, dacht ik aan de middenstanders die de boodschappen opschreven en pas betaling verlangden als de kinderbijslag van de klanten binnen was. Vertederend. Ik realiseerde me: niet ik (nog niet), maar mijn jeugd is definitief geschiedenis geworden.