Mantelzorger niet langer ondergeschikt

De langdurige zorg houdt mantelzorgers nu vaak buiten de deur. Om het personeelstekort op te lossen moet dat veranderen.

De langdurige zorg dreigt volledig vast te lopen als de sector de hulp van naasten en vrijwilligers niet snel en structureel omarmt. Daarvoor waarschuwt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in het advies ‘Anders leven en zorgen’, dat vandaag verschijnt. NRC en FD berichten hierover.

Hoewel Nederland nu al ruim vijf miljoen mantelzorgers heeft, constateert de raad dat zij onvoldoende steun en erkenning krijgen terwijl zij “een essentieel onderdeel” van de langdurige zorg zijn. “Familie wordt soms als lastig of bemoeizuchtig gezien, vrijwilligers als klushulpjes.” Richtlijnen, regeldruk en zorgen over aansprakelijkheid staan gelijkwaardige betrokkenheid van vrijwilligers nu vaak in de weg.

Hybride zorgteam

Een van de suggesties van de raad is volgens NRC het ‘hybride zorgteam’. Voor iedere nieuwe cliënt in de langdurige zorg zou een team moeten worden gevormd met zorgverleners, naasten en vrijwilligers, zodat de taken goed verdeeld worden en er vooraf duidelijke afspraken worden gemaakt.

Commerciële bureaus

In het advies waarschuwt de raad dat de kwaliteit van de langdurige zorg in gevaar kan komen als er niks verandert. Nu al spelen commerciële mantelzorgbureaus in op de toenemende zorgvraag, maar hun opkomst kan leiden tot een tweedeling tussen de mensen die deze ondersteuning wel en niet zelf kunnen betalen, vreest de raad. Ook bestaat het risico dat deze commerciële bureaus werknemers uit de zorg zelf gaan aantrekken door hen beter te betalen.

Helphulpen

De Raad adviseert gemeenten en zorgorganisaties te investeren in laagdrempelige respijtzorg, oftewel mantelzorgvervanging, aldus het FD. Ook raadt zij het ministerie voor Sociale Zaken aan ‘helphulpen’ te introduceren, door mensen zonder betaalde baan vrij te stellen van de sollicitatieplicht zodat zij kunnen bijspringen met lichte taken. Daarnaast kunnen er basisbanen in de zorg worden gecreëerd.

Goede eerste stap

Mantelzorgersvereniging Mantelzorg.NL verwelkomt het rapport als een goede eerste stap voor de 5 miljoen informele zorgverleners die Nederland telt. ‘Wij herkennen veel in het rapport en zijn blij met de voorstellen om ons een meer gelijkwaardige positie te geven, door bijvoorbeeld het overleg tussen mantelzorgers en professionals aan te merken als declarabele tijd’, zegt directeur Liesbeth Hoogendijk in het FD.