Zelfredzaamheid niet opleggen als norm

De filosofie buigt zich over van alles en iedereen, maar de oude mens heeft ze veronachtzaamd, zegt filosoof Hans-Georg Eilenberger (36) in Trouw. Door gesprekken met ouderen veranderde zijn kijk op hen. En ook op zichzelf. In Tilburg rondt hij op dit moment een proefschrift af, over wat ouder worden eigenlijk betekent.

Het is volgens de filosoof  belangrijk dat de maatschappij anders naar ouderdom gaat kijken: niet door de bril van de dokter die zich richt op ziekte en achteruitgang, maar door een poëtische bril. “Ouderdom kan een tijd van groei zijn, van het creëren van nieuwe betekenis.”

Realistisch beeld

Eilenberger toont zich in Trouw kritisch op het begrip ‘zelfredzaamheid’, terwijl mensen zelf graag zo lang mogelijk thuis wonen.  “Natuurlijk is het fijn als dat kan, dat wil ik ook, met dat ideaal is niets mis. Waar ik moeite mee heb is dat als norm op te leggen. Die zet mensen onder druk, wanneer ze die zelfstandigheid niet meer aankunnen. Uiteindelijk worden we bijna allemaal afhankelijk van anderen. Dat is een realistisch beeld van deze levensfase, en getuigt van meer compassie.”

Succesvol ouder worden

Eilenberger bekritiseert hierbij in Trouw het populaire concept ‘succesvol ouder worden’, een manier om sociaal, psychologisch en lichamelijk fit te blijven tot op hoge leeftijd. “Het gaat uit van de gedachte dat je ouderdomsprocessen kunt sturen door het volgen van een gezonde levensstijl. Tot op zekere hoogte klopt dat, maar het geldt niet voor iedereen. Je kunt zomaar ziek worden of een ongeluk krijgen, het leven is onberekenbaar.